Γράφει ο Μιχάλης Παπαδημητρίου
Η βία των ανηλίκων τείνει να γίνει το κυρίαρχο θέμα της κοινωνίας.
Το κυρίαρχο και το σπουδαιότερο αν σκεφτεί κανείς ότι αποτελεί τον προθάλαμο και το θερμοκήπιο της ενήλικης βίας.
Η κυβέρνηση και όλοι ανεξαιρέτως οι εμπλεκόμενοι θεσμοί, «πέφτοντας από τα σύννεφα», δεν θέλουν να δουν κατάματα το θέμα αλλά ούτε και να διδαχτούν από την ιστορία.
Στα παιδικά μας και όχι τόσο παλιά χρόνια προφτάσαμε να δούμε διαφορετικά σχολεία από τα σημερινά παρά τις ελλείψεις και την ανέχεια της τότε εποχής.
Στα σχολεία υπήρχε ο παιδονόμος που ήταν επιφορτισμένος με όλες τις βοηθητικές εργασίες και επιστασίες του σχολείου.
Ανοιγόκλεινε πόρτες, χτύπαγε το κουδούνι, επέβλεπε την καθαριότητα και το πρωινό συσσίτιο και προπαντός ήταν ένα άγρυπνο μάτι πάνω στα διαλείμματα των μαθητών.
Ο παιδονόμος αυτός ήταν αναβίωση του παιδονόμου της αρχαίας Σπάρτης και όλων των δωρικών πόλεων και ήταν ο επόπτης της ανατροφής των παίδων και έφορος της δημόσιας εκπαίδευσης.
Μέγα αξίωμα, όπως μεγάλη ήταν και η σπουδαιότητα της παιδείας των νέων, που είχε αφεθεί κυρίως στα σχολεία και όχι (!) στην οικογένεια.
Πλην των άλλων μελημάτων ο παιδονόμος διοργάνωνε αγώνες και έδινε τα βραβεία, είχε δε και βοηθούς δούλους που λεγόταν «παιδοφύλακες».
Τα ίδια περίπου ίσχυαν και στην Αθήνα και σ’ όλες τις δημοκρατικές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, εκεί μάλιστα τα καθήκοντα αυτά τα εκτελούσαν οι λεγόμενοι «σωφρονιστές».
Βλέπουμε ένα ολόκληρο τότε σύστημα επανδρωμένο να ασχολείται με την ποιότητα της εκπαίδευσης και της αγωγής.
Σήμερα έχουμε καταργήσει πολλά «αχρείαστα» πράγματα και πολλές βοηθητικές αρμοδιότητες εμπιστευόμενοι την τεχνολογία και περιορίζοντας με οικονομίστικη λογική τις δαπάνες.
Όμως θα’πρεπε να ξέρει ο σύγχρονος άνθρωπος ότι ο,τι κερδίζει σε ταχύτητα το χάνει σε ποιότητα και ομορφιά.
Εις το όνομα του κέρδους και της οικονομίας έχουμε καταργήσει πολλά πράγματα της καθημερινής ευταξίας.
Καταργήσαμε λ.χ. τον εισπράκτορα του λεωφορείου. Τι να πρωτοκάνει ο άμοιρος οδηγός; Να οδηγεί με ασφάλεια, να ανοιγοκλείνει τις πόρτες, να επιβλέπει την τάξη των επιβατών, τις παρενοχλήσεις μέσα στο όχημα και τις δολιοφθορές;
Ένα παράδειγμα οργανωτικής τάξης προσφέρει ακόμα η εκκλησία και είναι προς τιμήν της.
Εκεί, άλλοι ιερουργούν, άλλοι ψέλνουν, άλλοι κρατούν το ίσο, άλλοι διακονούν την ιεροτελεστία, άλλοι ανάβουν τα καντήλια, άλλοι ταξιθετούν το εκκλησίασμα. Ο καθένας έχει τον ρόλο του.
Στα της κοινωνίας όμως τα πράγματα είναι πολύ χαλαρά έως ανεξέλεγκτα, και έξω από τη διαδρομή των ενδεδειγμένων αρμοδιοτήτων. Άλλοι τόσοι αστυφύλακες λ.χ. δεν θα λύσουν το πρόβλημα.
Σε όλες τις φάσεις της ζωής του ο άνθρωπος –και πολύ περισσότερο στην παιδική- πρέπει να έχει την αίσθηση ότι επιστατείται και λογοδοτεί, με αποκορύφωμα και ευγενή κατάκτηση το σπάνιο αίσθημα της αυτεπιστασίας, που διεκήρυτταν οι αρχαίοι μαϊστορες της ηθικής φιλοσοφίας.
Όμως υπάρχει, άμα το ψάξουμε, και μια βιολογική άποψη του θέματος.
Όλες οι ασχήμιες και τα ανάξια του ανθρώπου πράγματα συμβαίνουν στους καιρούς της ασύδοτης και χαλαρής ειρήνης.
Ο νέος που βράζει το αίμα του και μαχαιρώνει τον συμμαθητή του για μια τυρόπιτα (και βάζει και τα τσιράκια του να βιντεοσκοπούν …) θα μπορούσε, όπως κάποτε, να κληθεί στον πόλεμο, να σωφρονιστεί, να ανδρωθεί, να σώζει ζωές αντί να καταστρέφει, και να ανεβεί έτσι την κλίμακα των ηθικών αξιών.
Αυτό είναι επικίνδυνο ακόμα και να το σκεφτόμαστε, αλλά μήπως γι αυτό αυτός ο ολετήρας είχε αποκληθεί «πατήρ των πάντων»;…
