ΑΠΟΨΗ: ΥΜΝΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΤΑΜΙ

Γράφει ο Μιχάλης Παπαδημητρίου

Ο κόσμος και την αγάπησε παράφορα και τη φοβήθηκε μετά τρόμου. Οι ποιητές την ύμνησαν με όλα τα εργαλεία τους. Την είπαν απέραντη, πλανεύτρα, αρμυρή γόησσα, λεβεντοπνίχτρα, γαλάζια αγκαλιά και γαλάζια πατρίδα του ανθρώπου, μιας και ομολογείται πλέον ότι από εκεί μέσα άρχισε κάποτε η ζωή.

Όλα αυτά για τη θάλασσα.
Και θα ήταν δίκαιοι όλοι αυτοί οι ευφημισμοί και όλη η δόξα, αν δεν υπήρχε το
ποτάμι. Προσπαθώ συχνά τώρα τελευταία να επαναφέρω και να ταξιθετήσω τις παιδικές μου
μνήμες κάτω στον «κάμπο» τους καλοκαιρινούς μήνες και δίπλα στο μεγάλο ποτάμι,
τον Ύβεττο, που κρατούσε ακόμα Ιούλιο και Αύγουστο λίγο νερό και κάποια
βοθάνια.

Τον Ύβεττο που ξεκινάει από τα αμπέλια του πρώτου βασιλιά της Σάμου Αγκαίου
(που δεν πρόφτασε να πιει απ’ το κρασί του), περνάει από το σπουδαίο
παλαιοντολογικό πάρκο «Πάναιμα» με τα οστά των Αμαζόνων που σκότωσε ο
Διόνυσος (όπως μας λέει ο Πλούταρχος στο έργο του «Αίτια Ελληνικά») και χύνεται
στον πολύμαχο και ένδοξο Επταστάδιο Πορθμό της Ιωνίας.

Μεγάλη η αρχαία αίγλη της τοπικής ιστορίας, αλλά εμάς τότε μας θάμπωνε η αίγλη
των πρασινοασημένιων νερών που κεφάλιαζαν πάνω στα άσπρα βότσαλα της
ρεματιάς.

Τη θάλασσα, λίγο μακρύτερα από το καλύβι μας, την επισκεπτόμασταν κάποιες φορές για το μπάνιο μας, το ποτάμι όμως ήταν ο γειτονικός μαγικός χώρος των καθημερινών παιχνιδιών μας. Μόλις τελείωνε το ημερήσιο μπελόνιασμα του καπνού παίρναμε τα μπακράτσια (δεν
είχε ακόμα πλαστικούς κουβάδες) και κατεβαίναμε στο ποτάμι για παιχνίδι και
κυνηγετικές δραστηριότητες.

Στις τρύπες που φάγκριζαν στις υγρές του όχθες ήταν χωμένα μεγάλα ποταμίσια
καβούρια, που έπρεπε να τα εντοπίσουμε και επιδέξια να τα πιάσουμε χωρίς να τα
αγγίξουμε στις πανίσχυρες δαγκάνες τους.

Σε όσα βοθάνια είχε ξεμείνει νερό υπήρχαν ποταμίσια ψάρια και νοστιμότατα χέλια
που τα πιάναμε με αυτοσχέδιες απόχες.

Εκείνο όμως που θέλω πιο πολύ να περιγράψω και να το συγκρίνω με τη θάλασσαείναι οι εικόνες του ποταμίσιου νερού.

Μέσα στο εκτυφλωτικό άσπρο βότσαλο και τη λιγοστή άμμο ήταν μια ανείπωτη
μαγεία να βλέπεις το λίγο νερό να κατρακυλάει στις νεροσυρμές του ποταμού,
γουργουρίζοντας σιγανά και ασταμάτητα πάνω στα στρογγυλά τροχάλια.

Η θάλασσα πότε είναι ακίνητη σαν το γάλα και πότε λυσσομανά και μουγκρίζει.
Το ποτάμι μουρμουρίζει συνέχεια γλυκιά μουσική και παίζει με τα βότσαλα.

Η θάλασσα είναι μπλε σε όλες τις αποχρώσεις μέχρι το μαύρο, εξ ου και το ομηρικό
«μέλας πόντος» και η Μαύρη Θάλασσα.

Το ποτάμι έχει όλα τα χρώματα του πράσινου και μαζί το παιχνίδισμα που κάνει το
τρεμάμενο ασήμι γλείφοντας τα ρεματίσια βότσαλα.

Η θάλασσα είναι πελώρια και ακίνητη.

Το ποτάμι κινείται αέναα.

Είναι η αδιάκοπη πορεία και ο χορός που κάνει το υγρό στοιχείο πάνω στη μάνα γη.

Μας θυμίζει έτσι το ηρακλείτειο ρητό ότι «τα πάντα ρει» και ότι «δεν μπορούμε να
μπούμε στο ίδιο ποτάμι δύο φορές», μιας και κάθε στιγμή της ζωής μας είναι
μοναδική σαν ευκαιρία και ανεπανάληπτη σαν εικόνα και γεγονός.

Οι λαχταριστές εικόνες που έχω κρατήσει στη μνήμη μου από το ποτάμι των
παιδικών μου χρόνων μπορώ να διαβεβαιώσω ότι δεν συγκρίνονται με καμιά εικόνα
του φυσικού κόσμου που ήταν και είναι ακόμα γύρω μου.