Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*
Ελπίζω ότι οι φίλες και φίλοι αναγνώστες μου δεν θα προσβληθούν από το σημερινό μου πιπεράτο άρθρο-άποψη όχι επειδή περιέχει χυδαιότητες και βωμολοχίες, αλλά επειδή ίσως δεν συνάδει με την ιδιότητα του Καθηγητή Πανεπιστημίου…
Υποθέτω ότι όσοι και όσες με συμπαθούν ως πρώην φοιτητές και φοιτήτριές μου ή τωρινοί αναγνώστες μου, θα αντιτάξουν δρώντας με καλοπροαίρετη αίσθηση προστασίας μου, ότι κάποιες αλήθειες εκφράζονται καλύτερα με το Αριστοφανικό χιούμορ οπότε το σημερινό πιπεράτο δεν συνιστά υποβάθμιση της ιδιότητας του Πανεπιστημιακού «δασκάλου»…
Παίρνω, λοιπόν, θάρρος και εκστομίζω, «βροντοφωνάζω» είναι η πιο ορθή έκφραση: Να σταματήσουμε επιτέλους την απαξίωση του Καραγκιόζη!..
Να σταματήσετε να χαρακτηρίζετε «Καραγκιόζη» εκείνον ή εκείνη που ξαφνικά και χωρίς δημόσια εξήγηση «γλείφει» εκεί ακριβώς που μέχρι χτες «έφτυνε!»
Να σταματήσετε να χαρακτηρίζετε «Καραγκιόζηδες» τον τέως συμφοιτητή και την συμφοιτήτρια που ήταν στην απέναντι από τη δική σας ιδεολογική θέση και Κομματική ταυτότητα, αλλά με δύο-τρεις εντυπωσιακές κυβιστήσεις (ο Λαός μας απλοϊκά αλλά σοφά τις αποκαλεί «κωλοτούμπες») όχι μόνο βρέθηκαν στο δικό σας χώρο αλλά τους έχουν παραχωρηθεί προνομιακές θέσεις που εσείς ακόμη τις βλέπετε με τηλεσκόπιο!…
Να σταματήσουμε να χαρακτηρίζουμε ως «Καραγκιόζηδες» εκείνα τα αποκαλούμενα «Δημόσια πρόσωπα» που τα βλέπουμε στις τηλεοράσεις κάθε λίγο και λιγάκι εκφράζοντας απόψεις και δημοσιοποιώντας θέσεις οι οποίες μας προξενούν κάποιες μέρες θυμηδία, κάποιες μέρες έντονο θυμό, κάποιες στιγμές απέχθεια και ενίοτε την επιθυμία (ευτυχώς όχι αδήριτη) να τους τιμωρήσουμε «σπάζοντας» την τηλεόρασή μας.
Να σταματήσουμε να αποκαλούμε «Καραγκιόζηδες» τα πρόσωπα της χλιδής, της φιγούρας και της απάθειας του «οικονομικού κατεστημένου» που παραμένουν επιδεικτικά ανάλγητα στα πάθη του Λαού μας.
Να σταματήσουμε να αποκαλούμε «Καραγκιόζηδες» εκείνους τους επιστήμονες (άνδρες και γυναίκες» που ενστικτωδώς αντιλαμβανόμαστε ότι δεν μας τα λένε καλά ή, για να γίνω πιο άκομψα ειλικρινής, άλλαξαν (προφανώς με αντίστοιχα ανταλλάγματα) την ακαδημαϊκή τους τήβεννο με «Κομματικούς μανδύες» αντιπαρατασσόμενοι με σφοδρότητα και ένταση σε
τηλεοπτικά πάνελ ώστε να «πείσουν» τους «εντολείς» τους ότι εκτελούν ορθά το έργο που τους έχει ανατεθεί «ένθεν-κακείθεν» του πολιτικού φάσματος και των πτερύγων της Βουλής.
Να σταματήσουμε να αποκαλούμε «Καραγκιόζηδες» τους επιβαίνοντες Σε μοτοσακό και μοτοσυκλέτες που καβαλούν τους πεζόδρομους και τα πεζοδρόμια όπου περπατούμε ως πεζοί κρατώντας το χέρι ενός παιδιού ή του συντρόφου μας.
Σίγουρα θα αντιπαρατάξουν κάποιες φίλες και φίλου αναγνώστες το εύλογο ερώτημα: «Δηλαδή πώς θέλετε να τους χαρακτηρίζουμε κ Πιπερόπουλε;»
Απαντώ υπενθυμίζοντας ότι στο κλασικό θέατρο σκιών ο «Καραγκιόζης» ήταν η δεσπόζουσα φιγούρα αλλά πλαισιωνόταν και από άλλες «προσωπικότητες και χαρακτήρες» που είχαν και έχουν όνομα και είναι οι Χατζηαβάτης, Μπάρμπα-Γιώργος, Δερβέναγας ή Βεληγκέκας, Βεζίρης, Πασάς, Νιόνιος ή Σιορ-Διονύσιος, Εβραίος, Σταύρακας, Μορφονιός, Κολλητήρι, Καραγκιόζαινα ή Αγλαΐα και Βεζιροπούλα.
Κυκλοφορούν δεκάδες βιβλία με θέμα τον Καραγκιόζη και το Θέατρο Σκιών αλλά καλώ την προσοχή σας στο βιβλίο με τίτλο «Οι σκιές του Καραγκιόζη σκιές της ιστορίας μας» που δημιουργήθηκε με την συμμετοχή των μαθητών της Α και Β Τάξης του 2ου Γυμνασίου Νίκαιας στη διάρκεια του σχολικού έτους 2002-2003 και μπορείτε να το διαβάσετε δωρεάν στο διαδίκτυο στον παρακάτω σύνδεσμο: https://skieskaragiozi.blogspot.com/p/3.html
Από το συγκεκριμένο βιβλίο δανείζομαι και παραθέτω επιλεκτικά μερικές
περιγραφές χαρακτήρων:
Ο Καραγκιόζης, Θεόφτωχος, μα πάντα ζωηρός και κεφάτος άνθρωπος του λαού, που μένει με την οικογένειά του σε μια ετοιμόρροπη καλύβα, Απέναντι λάμπει το σαράι του πασά. Είναι κακομούτσουνος και με καμπούρα. Δεν ξέρει καμιά τέχνη, όμως είναι πρόθυμος να καταπιαστεί με οποιαδήποτε δουλειά. Κι αν αποτύχει, δεν έχει να χάσει τίποτε. Το πολύ-πολύ να φάει ξύλο, που κι αυτό το έχει συνηθίσει. Είναι πανέξυπνος και συχνά επειδή
πάντα πεινάει αυτός και η οικογένειά του καταφέρνει με τις πονηριές του να τα βγάλει πέρα.
Ο Μπάρμπα–Γιώργος είναι το κορυφαίο ελληνικό δημιούργημα του Γιάννη Ρούλια, μαθητής του Μίμαρου. Εκπροσωπεί το Ρουμελιώτη που είναι πρωτόγονος και αφελής αλλά γνήσιος Έλληνας στην ψυχή θείος του Καραγκιόζη, αλλά δεν έχει καθόλου καλή ιδέα για τον ανιψιό του που του λέει συνεχώς «λουμποδύτ’» τον δέρνει αλλά δέρνει και τον Δερβέναγα, το όργανο του πασά.
Ο Χατζηαβάτης, Στην εμφάνιση Τουρκοφέρνει. Είναι λίγο κουλός απ’ το αριστερό χέρι γι’ αυτό και εικονίζεται να κρατάει το γενάκι του. Είναι ο κόλακας, ο δουλοπρεπής, που πάντα συμβιβάζεται και συνεργάζεται με τις δυνάμεις της εξουσίας, όποιες κι αν είναι. Γι’ αυτό ο άρχοντας του έχει πάντα εμπιστοσύνη και τον πληρώνει για τις μεσιτείες του.
Ο Δερβέναγας η Βεληγκέκας, Αντιπροσωπεύει το μισθωτό όργανο του πασά, Αλβανός στην καταγωγή, δημιούργημα του Μίμαρου. Ήταν ο παλικαράς του Σαραγιού, γι’ αυτό στην αρχή έδερνε μονάχα. Όταν εμφανίστηκε ο μπάρμπα-Γιώργος άρχισε κι αυτός να τις τρώει από κάποιον. Μ’ αυτό ήθελαν να δείξουν το ξύπνημα του ελληνικού λαού και τη διάθεσή του για αντίσταση.
Ο Νιόνιος (Σιόρ-Διονύσιος), Είναι ελληνικό δημιούργημα, τον έπλασε ο μεγάλος καραγκιοζοπαίχτης Μίμαρος. Κατάγεται απ’ τη Ζάκυνθο και είναι ξεπεσμένος ή κατά φαντασίαν αριστοκράτης. Έλληνας που θαυμάζει όμως τη Δύση. Ένας κομψευόμενος λιμοκοντόρος που κάνει τον ευγενικό και συγχρόνως αραδιάζει τις πιο σπάνιες βρισιές.
Ο Εβραίος είναι πλούσιος, τσιγκούνης, πονηρός και κρυψίνους, είναι Σαλονικιός, μιλάει άσχημα τα ελληνικά με μακρόσυρτη ισπανική προφορά, λέει ακατανόητα τραγούδια και είναι αντιπαθής.
Ο Σταύρακας, Δημιούργημα του καραγκιοζοπαίχτη Γιάννη Μώρου. Είναι ο μάγκας, ο κουτσαβάκης του θιάσου των σκιών. Μιλάει, σκέφτεται και φέρεται μάγκικα. Κάνει τον μάγκα, αλλά άμα δει τα σκούρα στρίβει τεχνηέντως, γιατί κατά βάθος είναι δειλός. Ο Καραγκιόζης, που τον έχει καταλάβει, του ρίχνει δυο τρεις καρπαζιές για να τον συνεφέρει, όταν αρχίζει τις απειλές του κι εκείνος το γυρίζει στ’ αστείο για να τον αντιμετωπίσει.
Ο Μορφονιός, Δημιούργημα του Μόλλα. Κοντός με πελώριο κεφάλι και τεράστια μύτη. Είναι κομψευόμενος νέος. Η φωνή του είναι έρρινη και μακρόσυρτη. Είναι μαμμόθρεφτος, την ερωτύλος και πολύ φαντασμένος. Νομίζει ότι είναι ιδιαίτερα ωραίος και με τίποτε δεν καταλαβαίνει την αλήθεια. Γενικά έχει άγνοια της πραγματικότητας και είναι λαίμαργος.
Καλωσορίζοντας το 2023 και αφού ευχηθώ να είναι μια καλή χρονιά για όλους μας σας παρακαλώ:
Προσδιορίζοντας με περισσότερη ακρίβεια τη συμπεριφορά συγκεκριμένων ατόμων, πολιτικών, επιχειρηματιών, διανοουμένων και όλων των άλλων που μας «την δίνουν» με τα λεγόμενά τους σε ραδιοτηλεοπτικά μπαλκόνια και παράθυρα επιλέγοντας από τους παραπάνω χαρακτήρες να τους αποδίδουμε τη σωστή ταυτότητα από αυτές που διαθέτει το θέατρο σκιών!…
Να σταματήσει αυτή η διαχρονικά απαράδεκτη απαξίωση του Καραγκιόζη!..
————————————
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας – Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, Συνταξιούχος Καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
