Άρθρο της εικαστικού Κρυσταλίας Κεφαλληνού
Η κατασκευή ενός ψηφιδωτού δαπέδου είναι μια σύνθετη εργασία που απαιτεί καλλιτεχνική και τεχνική γνώση. Απαραίτητη είναι και η χρήση των κατάλληλων υλικών όπως ψηφίδες που αποτελούνται κυρίως από πέτρες φυσικές, μάρμαρα ή γρανίτες καθώς και συμβατά κονιάματα.
Τα πρώτα και πιο αρχαία ψηφιδωτά είναι επιδαπέδια. Οι πρώτοι ψηφοθέτες χρησιμοποιούσαν απλά υλικά και σχέδια κυρίως γεωμετρικά, με την πάροδο του χρόνου εξελίσσουν την τέχνη, εμπλουτίζουν τα ψηφιδωτά με υλικά και χρώματα και με αυτόν τον τρόπο αποκτούν την δυνατότητα πιο περίτεχνων συνθέσεων.
Εργαστηριακά ξεκινάμε με τον σχεδιασμό του ψηφιδωτού που πρόκειται να τοποθετήσουμε στο δάπεδο. Εάν έχουμε ψηφιδωτό με ποικιλία χρωμάτων φιλοτεχνούμε έγχρωμη ζωγραφική μακέτα 1:10 .Το επιλεγμένο σχέδιο το αποτυπώνουμε πάνω σε πανί και αρχίζουμε την διαδικασία της ψηφοθέτησης έχοντας προαποφασίσει τα χρώματα που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε. Συνήθως ,στα δάπεδα όπως προαναφέραμε εφαρμόζουμε φυσικές πέτρες και χρωματιστά μάρμαρα (πετρώματα). Απαραίτητα εργαλεία της δουλειάς μας είναι μια τανάλια κοπής και μια τσιμπίδα ιατρική. Η ψηφοθέτηση γίνεται με την χρήση υδατοδιαλυτής κόλλας με την οποία κολλάμε τις ψηφίδες μας με την καλύτερη επιφάνεια τους επάνω στο πανί.
Στη συνέχεια αφού ψηφοθετήσουμε το σύνολο του προς τοποθέτηση ψηφιδωτού μας ξεκινάμε το τεχνικό μέρος της διαδικασίας – την τοποθέτηση του στο δάπεδο.
Αρχικά, παρασκευάζουμε το κονίαμα (κουρασάνι) ένα μείγμα υλικών από άμμο νταμαρίσια, θηραϊκή γή, μαρμαρόσκονη , ασβέστη και νερό και εφαρμόζουμε δύο στρώματα. Το πρώτο στρώμα έχει πάχος 2,5 cm και τα υλικά του δεν είναι κοσκινισμένα, σημαντικό είναι να χαράξουμε την επιφάνεια του πρώτου στρώματος ώστε να αναπτυχθούν δυνάμεις συνάφειας για να προσκοληθεί σε αυτό το δεύτερο στρώμα πάχους 1,5 cm το οποίο είναι λεπτόκοκκο με κοσκινισμένα υλικά, το στρώμα αυτό φροντίζουμε να συγκολληθεί με ισχυρή πίεση του κονιάματος στο προηγούμενο (εικόνα 1).
Η διαμόρφωση της επιφάνειας στην οποία θα γίνει η τοποθέτηση είναι αρκετά τραχιά έτσι ώστε να έχει καλύτερη πρόσφυση το κονίαμα που θα δεχτεί το ψηφιδωτό μας. Στη συνέχεια τοποθετούμε προσεχτικά την επιφάνεια του πανιού που έχει το ψηφιδωτό επάνω στο κονίαμα με τέτοιο τρόπο ώστε πιέζοντας ελαφρώς τις ψηφίδες να εισχωρήσει ανάμεσα τους το κουρασάνι.
Κατόπιν συνδέουμε με απευθείας ψηφοθέτηση πάνω στο ενεργό κονίαμα το κενό μεταξύ των τμημάτων του ψηφιδωτού.
Με αυτό τον τρόπο ενώνουμε το κομμάτι που τοποθετήσαμε με τα προϋπάρχοντα κομμάτια ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύνολο (εικόνα 2).
Όταν ολοκληρωθεί η απευθείας ψηφοθέτηση βρέχουμε την επιφάνεια του πανιού ώστε να μαλακώσει η κόλλα που συγκρατούσε τις ψηφίδες μας και με προσοχή αφαιρούμε το πανί.
Η επιφάνεια του ψηφιδωτού την οποία αποκαλύπτουμε χρειάζεται καθαρισμό με άφθονο νερό και μαλακά σφουγγάρια ώστε να απομακρύνουμε την κόλλα με την οποία ήταν κολλημένες οι ψηφίδες μας στο πανί. Μετά τον καθαρισμό φτιάχνουμε ρευστό , λεπτόκοκκο κονίαμα στο οποίο προσθέτουμε χρώμα και το στρώνουμε πάνω στο ψηφιδωτό μας ώστε να εισχωρήσει στα κενά μεταξύ των ψηφίδων μας. Μόλις στεγνώσει το ξεπλένουμε με νερό και με σφουγγάρια ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μας δώσει το ρυθμό του ψηφιδωτού μας. Στην συνέχεια με την ίδια διαδικασία κατασκευάζουμε το επόμενο τμήμα ψηφιδωτού που πρόκειται να τοποθετήσουμε δίπλα στο ήδη υπάρχων. Με το πέρας των εργασιών μας έχουμε δημιουργήσει ένα ψηφιδωτό δάπεδο ιδιαίτερα ανθεκτικό στην ανθρώπινη χρήση και στις καιρικές συνθήκες.
