By Konstantina Arkoumani
Ξεφυλλίζοντας μια εφημερίδα θα εντοπίσουμε τουλάχιστον ένα περιστατικό κάτα το οποίο κάποιος αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή του αυτοκτονώντας. Τα αίτια μπορεί να είναι πολλά, αλλά σήμερα αυτό που τονίζεται ιδιαίτερα είναι η οικονομική κρίση. Πολλοί συνάνθρωποί μας χρεοκόπησαν οικονομικά και αδυνατούν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους. Δεν είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και αυτό το ερμηνεύουν ως αναξιοπρέπεια. Μέσα στην απελπισία και στις μαύρες σκέψεις σχετικά για το μέλλον αποφασίζουν να τερματίσουν τη ζωή τους με διαφόρους τρόπους πχ. με χάπια, ενέσεις, πέφτοντας από το μπαλκόνι , ενώ κάποιοι επιλέγουν τον απαγχονισμό. Βέβαια,σήμερα υπάρχει και μια άλλη μορφή αυτοκτονίας για την οποία κάνει λόγο ο Άγγλος πολιτικός και συγγραφέας Λόρδος Τσεστερφήλντ. Ο ίδιος υπογραμμίζει “την απραξία τη θεωρώ ένα είδος αυτοκτονίας”.
Ειδικότερα, η αυτοκτονία είναι η πράξη εκείνη με την οποία ένας άνθρωπος τερματίζει τη ζωή του. Συνήθως σε αυτή τη πράξη οδηγούνται άνθρωποι που ταλαιπωρούνται από ψυχικές ασθένειες, καταθλιπτικές διαταραχές, κατάχρηση ουσιών, αλκοολισμό ακόμα και εξαιτίας ενός πένθους. Γενικά είναι παραδεκτό ότι η άσχημη ψυχολογική μας κατάσταση φανερώνεται σε μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας. Η ανεργία, η απώλεια, ακόμα και μια μετακόμιση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά έναν άνθρωπο. Από αυτό εξάγουμε το συμπέρασμα ότι η κακή ψυχολογική μας κατάσταση μπορεί να μας οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
Η Εκκλησία έχει πάντα μια απάντηση για όλα τα θέματα που απασχολούν όλους τους ανθρώπους. Ο λόγος της πρέπει να είναι παρόν και δυναμικός, γι’ αυτό υπενθυμίζει τη περίπτωση του Ιούδα του Ισκαριώτη ο οποίος πρόδωσε τον Ιησού για 30 αργύρια. Αυτή του η επιλογή τον οδήγησε στην απελπισία με αποτέλεσμα να προβεί στην αυτοκτονία. Σε μια προσπάθεια να συνδέσουμε το χθες με το σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που προδίδουν τον Θεό. Τον προδίδουν κάθε φορά που αμαρτάνουν και δεν μετανοούν. Μέσα στην Εκκλησία δεν υπάρχει απελπισία, δεν υπάρχει αδιέξοδο. Ο Χριστός μπορεί μέσα από το μεγαλύτερο αδιέξοδο να βρει διέξοδο. Η ζωή χρειάζεται θάρρος και αυτό μπορεί να αποκτηθεί μόνο μέσα από τη συμμετοχή μας στα μυστήρια της Εκκλησίας. Ο Χριστός είναι αυτός που θα βρεί τη θεραπεία μας, το φάρμακό μας. Βέβαια είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι γιατροί είναι δημιουργήματα του Θεού, γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να τους αποφεύγουμε, αλλά να τους εμπιστευόμαστε τα προβλήματα της υγείας μας και κυρίως να τους υπακούμε. Εάν καταφέρουμε να συνδυάσουμε την εκκλησιαστική ζωή με την χορήγηση σωστών φαρμάκων από τον γιατρό μας τότε μπορούμε να πετύχουμε θαύματα !
Μια απόπειρα αυτοκτονίας μπορεί να είναι μια απεγνωσμένη προσπάθεια να ζητήσει κάποιος βοήθεια. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που μαρτυρούν ότι άνθρωποι – κυρίως άντρες, ενώ βρίσκονται σε μια απεγνωσμένη κατάσταση αδυνατούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά και βλάπτουν τον εαυτό τους. Γι’ αυτό οι συγγενείς και στενοί φίλοι θα πρέπει εάν πέσει στην αντίληψή τους κάποια αλλαγή συμπεριφοράς, έλλειψη ενδιαφερόντων, παραμέληση της υγιεινής και γενικότερα μια αδιαφορία για τη ζωή να μιλήσουν σε κάποιον ειδικό και εκείνος να τους κατευθύνει.
Ο Αντώνιος Μπλούμ, ορθόδοξος επίσκοπος της Αγγλίας τα πρώτα χρόνια της ζωής του αρνούνταν τον Θεό και στρέφονταν στις κοσμικές απολαύσεις. Είχε έντονες ανησυχίες γι’ αυτό και προσπαθούσε με αγωνία να βρεί το νόημα στη ζωή. Ο ίδιος εξομολογείται ότι είχε αποφασίσει πως αν σε ένα χρονικό διάστημα το οποίο ο ίδιος είχε ορίσει αποτύχαινε να βρεί αυτό το νόημα τότε θα αυτοκτονούσε. Όμως ο Θεός είδε τη καλή του διάθεση και άλλαξε τα σχέδιά του. Μια μέρα, παρακολούθησε την ομιλία ένος Ρώσου ορθόδοξου ιερέα και τα λόγια του συντάραξαν τον Αντώνιο. Επιστρέφοντας στο σπίτι του άνοιξε γρήγορα την Καινή διαθήκη στη προσπάθειά του να ελέγξει εάν ήταν αληθινά τα λόγια του ορθόδοξου ιερέα. Ώρες αργότερα αισθάνονταν ότι ο Χριστός κάθονταν απέναντί του. Ακόμα και σημαντικές εκκλησιαστικές προσωπικότητες μπορεί να έχει περάσει από το νού τους η πράξη της αυτοκτονίας. Όλα αυτά όμως πριν ατενίσουν το φως που είναι ο Χριστός. Διότι είναι γνωστό πως όποιος αντικρύσει το φως δεν επιστρέφει στο σκοτάδι.
Η διδασκαλία της Εκκλησίας θεωρεί την αυτοκτονία αμάρτημα και μάλιστα από τα μεγαλύτερα, διότι ο άνθρωπος δεν προλαβαίνει να μετανοήσει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ψυχή του να χάσει τον παράδεισο. Φυσικά, ο Κύριος είναι Εκείνος που θα κρίνει το πού θα καταταγεί κανείς στη μέλλουσα ζωή, όμως ως χριστιανοί οφείλουμε να αποφεύγουμε τις απαισιόδοξες σκέψεις και να ατενίζουμε το μέλλον με χαρά και αισιοδοξία. Η ζωή είναι ένα δώρο από τον Θεό και θα πρέπει να τον ευχαριστούμε κάθε μέρα γι’ αυτό στη προσευχή μας. Να μην δίνουμε σημασία μόνο σε αυτά που δεν έχουμε, αλλά και σε εκείνα που έχουμε και να νιώθουμε απέραντη ευγνωμοσύνη στον Δημιουργό μας. Τα πάθη μας είναι πολλά, γιατί είμαστε άνθρωποι, δεν είμαστε αναμάρτητοι και αυτό ο Θεός το γνωρίζει. Είμαστε όμως ελεύθεροι να μετανοήσουμε και να επιστρεψουμε στην αγκαλιά του Πατέρα μας. Τα πράγματα δυσκολεύουν όταν γίνεται λόγος για ανθρώπους που έχουν αποξενωθεί από την οικογένειά τους ή βασανίζονται από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν από μόνοι τους να σκεφθούν ότι χρειάζονται θεραπεία. Σημασία έχει να καταλάβουν ότι η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει από την Εκκλησία, γιατί ο Χριστός είναι ο ιατρός ψυχών και σωμάτων. Η αναζήτηση του κατάλληλου ιατρού θα βοηθήσει τον αδύναμο άνθρωπο να δυναμώσει και σιγά σιγά να ανακτήσει τις δυνάμεις του.
Ακριβώς επειδή η Εκκλησία θεωρεί την αυτοκτονία ένα από τα σοβαρότερα αμαρτήματα, γι’ αυτό καθιέρωσε και επιτίμια γι’ αυτους που το διαπράττουν. Στέρηση της εκκλησιαστικής κηδεύσεως και τέλεση μνημοσύνων είναι οι ποινές που επιβάλλει η Εκκλησία σε μια προσπάθεια όχι να τιμωρήσει τον αυτόχειρα, αλλά να εμποδίσει και άλλους ανθρώπους να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Αυτονόητο είναι ότι τα παραπάνω ισχύουν για τους αυτόχειρες για τους οποίους η οικογένειά τους δεν έχει αποδείξεις ότι υπέφεραν από κάποια ψυχική νόσο. Παράλληλα, ο χριστιανός οφείλει να γνωρίζει ότι η ζωή μπορεί να είναι σταυρός για τον χριστιανό, αλλά πάντα ακολουθεί η ανάσταση ! Κανένα ατόπημα, κανένα αμάρτημα δεν είναι ασυγχώρητο για τον Θεό. Είναι ο Πατέρας όλων μας και περιμένει υπομονετικά την επιστροφή μας. Ο χριστιανός σε όποια κατάσταση κι αν βρίσκεται είναι σημαντικό να διατηρεί την ελπίδα και τη χαρά. Έτσι να είναι σίγουρος ότι Εκείνος δεν θα τον εγκαταλείψει ποτέ, διότι μόνο Αυτός μπορεί να θεραπεύσει ασθενείς και να παύσει κάθε τρικυμία της ζωής. Άλλωστε η Καινή Διαθήκη μας προτρέπει “ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται” (Μτθ. 10, 22)
