Πρόλογος Δρ. Χρίστου Κληρίδη στο βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου

Δρ. Χρίστος Κληρίδης

Με ιδιαίτερη τιμή προλογίζω το Βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου, «Κυπριακό: «Χαμένες» και Χαμένες ευκαιρίες», εκδόσεις Αιγαίον Λευκωσία 2017. Ο Δώρος Θεοδώρου, Εδεκίτης είναι γνωστός για τους αγώνες του και την αγάπη του για τη Κύπρο. Όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει στη σελίδα 9 του Βιβλίου του.

«κανένα από τα σχέδια που μας προτάθηκαν δεν έδινε κυπριακή λύση στο πρόβλημα μας. Ούτε βέβαια την ένωση με την Ελλάδα.  Όλα ανεξαιρέτως και τα προ και μετά την εισβολή έχουν ένα κοινό παρονομαστή, την ικανοποίηση των στρατηγικών βλέψεων της Τουρκίας.  Βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα».

Θα πρόσθετα, ικανοποιούν και τα στρατηγικά συμφέροντα των πρωταγωνιστών του Κυπριακού στη περιοχή.  Συνεχίζει ο συγγραφέας «Όλοι όσοι επικαλούνται τέτοιες χαμένες ευκαιρίες ας μπουν στο κόπο να δουν ξανά αυτά τα σχέδια και να πουν ποιο ή ποια απ’ αυτά δεν έδιναν στην Τουρκία το ρόλο του επικυρίαρχου της Κύπρου».

Το ότι διαχρονικά επεκράτησε αυτή η άποψη κυριαρχούσα στο ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ τη δεκαετία του 70 μέχρι και σήμερα το θυμόμαστε όλοι πολύ καλά με αλλεπάλληλες δηλώσεις της ηγεσίας των δυο αυτών κομμάτων που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κάθε προηγούμενο σχέδιο ήταν καλύτερο από το προτεινόμενο σήμερα.  Αν ισχύει βέβαια το αυθαίρετο αυτό συμπέρασμα, τούτο  είναι απότοκο δυο παραγόντων:

(α)  Ότι στα προηγούμενα σχέδια υπέβοσκαν οι σημερινές χειρότερες πρόνοιες και πραγματικές προθέσεις των Τούρκων και των υποστηρικτών τους .

Και

(β)  ότι στο μεταξύ διεβρώθει ακόμη περισσότερο η δική μας θέση με περεταίρω παραχωρήσεις που έγιναν στο μεταξύ.

Η θεωρεία όμως  περί «χαμένων ευκαιριών» έχει τις ρίζες της πρωτίστως στην Ελλάδα. Εκφράστηκε διαχρονικά από ΄Ελληνες πολιτικούς.  Επισημαίνω τα πλέον χαρακτηριστικά αποσπάσματα για παλαιότερα σχέδια και τις ούτω καλούμενες χαμένες ευκαιρίες:

1. «Η ιστορία του Κυπριακού ζητήματος είναι ιστορία των χαμένων ευκαιριών και ιστορία των λαθών μας….. ΄Η μη αποδοχή των προτάσεων των ΄Αγγλων τον Μάϊον του 1948 δια περιορισμένην αυτοκυβέρνησιν ήτο το πρώτον μας λάθος….. Πταίομεν όλοι: και η Κυβέρνησις και η Αντιπολίτευσις και ο Μακάριος και η Εθναρχία.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ

2. Τον Σεπτέμβριον του 1954 η Βρεττανική Κυβέρνησις επρότεινε αναγνώρισιν υπ’ αυτής της αρχής της αυτοδιαθέσεως δια την Κύπρον…. «Δυστυχώς ο Παπάγος εσταμάτησε και ηρνήθη περιατέρω επαφάς, τις οίδε δια ποίους λόγους και υπό το κράτος ποιων επιρροών και εισηγήσεων».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΝΙΑΔΙΑΚΗΣ

3. Μας παρεσχέθη {το 1955] ή αυτοκυβέρνησις, αφήνετο δε ανοικτόν το θέμα της αυτοδιαθέσεως……. Δια να μη χαρακτηρισθώ προδότης της Ελλάδος, εγκατέλειψα μίαν πεποίθησιν, διότι δια της αυτοκυβερνήσεως πιστεύω ότι θα επιτυγχάνωμεν την σταδιακήν και ομαλήν λύσιν του ζητήματος.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

4. Αι προτάσεις Χάρντινγκ απερρίφθησαν από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν και από τον Εθνάρχην, παρά την αναμφισβήτητον πρόοδον ή οποία εσημειούτο δια την αναγνώρισιν του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως.

ΣΠΥΡΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ

5. Θα έπρεπε να εδεχόμεθα τας προτάσεις Χάρντιγνγκ, μιας σχετικής αυτοκυβερνήσεως και να ενεπιστευόμεθα εις ην πορείαν της Ιστορίας την οριστικήν διευθέτησιν της κυριαρχίας της Ελληνικής πλειοψηφίας εις την νήσον.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

6. Κατ’ ουδένα τρόπον έπρεπε να απορρίψωμεν τας προτάσεις Χάρντινγκ το 1955 και 1956.

ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ

7. Η εξωτερική μας πολιτική διεξήγετο βάσει ορισμένων συνοπτικών συνθημάτων, ως το «της απίστου Αλβιόνος» και το «’Ενωσις και μόνον ΄Ενωσις». Όλα τα λοιπά διέφυγον της προσοχής μας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΙΠΙΝΕΔΗΣ

8. Εις τα Ηνωμένα ΄Εθνη εδόθη κατά το 1954 έμφασις εις την ένωσιν της Κύπρου μετά της Ελλάδος και ουχί εις την αυτοδιάθεσιν της Κύπρου.  Τούτο προεκάλεσε την κατηγορίαν… ότι η Ελλάς αποβλέπει εις την δια τεχνασμάτων προσάρτησιν εδαφών.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΒΕΡΩΦ

9. Ενώπιον της Ελληνικής Αντιπροσωπείας εις τον ΟΗΕ υπήρχεν εν τεράστιον εμπόδιον εξ αιτίας ενός παλαιού λάθους…. την ανάμιξιν της λέξεως « ένωσις» με την λέξιν «αυτοδιάθεσις».

ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣ

10. Εάν εγκαίρως ερχόμεθα εις επαφήν με την Τουρκίαν….. ίσως θα ήτο δυνατή μια συνεννόησης.

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

11.‘Επρεπε να γίνει από του 1954 εντονοτέρα προσπάθεια επικοινωνίας με την Τουρκικήν Κυβέρνησιν.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

12. Εάν τμήμα μικρόν των όσων παρεχώρησεν η Κυβέρνησις [με τις συμφωνίες Ζυρίζης-Λονδίνου] το παρεχώρει προ τριών ή δυο ετών, θα είχε κλείσει το Κυπριακόν καλύτερον, χωρίς την εγκατάλειψιν της αυτοδιαθέσεως.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΟΣ

Επιτέλους σήμερα τους διαψεύδει ο Δώρος Θεοδώρου με το σύντομο, αλλά περιεκτικό του βιβλίο. Τους διαψεύδει όμως και η όλη πορεία του Κυπριακού με τη πιο πρόσφατη ιστορία του με τη τραγική κατάληξη του Σχεδίου του Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Αναν του  2004.  Ένα καθαρά διχοτομικό σχέδιο ΔΔΟ που καθιστούσε τη Κύπρο υποχείριο της Τουρκίας με συμβιβασμούς στο βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με  τη ουσιαστική de jure αναγνώριση της de facto παράνομης κατοχής και εισβολής όπως έχει αποδειχθεί σήμερα,  13 χρόνια μετά την απόρριψη του σχεδίου από το συντριπτικό 76% των Ελλήνων της Κύπρου. Η προτεινόμενη ΔΔΟ δεν είναι τίποτε άλλο από τη ρατσιστική διχοτόμηση Ελλήνων στο Νότο και Τούρκων στο Βορά  κάτω από ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο εγγυημένο από την Τουρκία όπου η Τουρκία θα ελέγχει και παίρνει ουσιαστικά όλες τις αποφάσεις για τη Κύπρο μέσα από τα πολλαπλά και ουσιαστικά βέτο στην Εκτελεστική, Νομοθετική και Δικαστική εξουσία. Πλήρης υποδούλωση της Κύπρου στο ζωτικό χώρο και υπογάστριο της Τουρκίας όπως ανεριθρίαστα διακηρύττει και στους στρατηγικούς σχεδιασμούς της ΄Αγκυρας.

Όλα τα σχέδια που περιγράφει στο βιβλίο του ο Δώρος Θεοδώρου, Σαντς-Μπολ 64, ‘Ατσεσον 65-66, Κληριδη – Ντενκτάς 73, Νίμιτς 78, Δείχτες Κουεγιάρ 83-84, Ιδέες Γκάλι 92, Αναν 2004 είχαν κοινό παρονομαστή σαν στόχο τη Κυπριακή Δημοκρατία και την υποταγή της Κύπρου στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Τουρκίας.

Η υφή τους είναι συνομοσπονδιακή.  ‘Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει στις σελίδες 32 – 33 του βιβλίου του «΄Όλα τα σχέδια…………….. έχουν κεντρικό στοιχείο τη συνομοσπονδία με δυο συνιστώντα εθνικά κράτη, τα οποία θα έχουν ισχυρές  και εγγυημένες εξουσίες που δεν θα μπορεί να ελέγξει και να αλλάξει το κεντρικό κράτος, σε αντίθεση με την Ομοσπονδία η οποία κάτω από το βάρος της ισότητας των δυο Κοινοτήτων θα αδυνατεί να παίρνει αποφάσεις εκτός αν τις εγκρίνει η Τουρκία». Δηλαδή συνταγή για κατάρρευση και διάλυση.

Ο συγγραφέας όμως του βιβλίου προχωρεί και ένα βήμα περεταίρω στην ανάλυση του. Αναλύει και τις ευκαιρίες που χάθηκαν για καλύτερη προώθηση  του εθνικού μας θέματος και απεγκλωβισμό από τη πορεία τουρκικής λύσης όπως π.χ.:

1. Την άρνηση Ντενκτάς να δώσει χάρτη στη Βιέννη το 1977
2. Το τελευταίο Ναυάγιο της Γενεύης
3. Το embargo όπλων στη Τουρκία από το Αμερικανικό Κογκρέσο μετά την Τουρκική Εισβολή του 1974.
4. Την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1983
5. Το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου
6. Το ΟΧΙ του 2004 στο Δημοψήφισμα και τη διαχείριση του.
7. Την αξιοποίηση της ανώρυξης αερίου στη κυπριακή ΑΟΖ
8. Την απομόνωση της Τουρκίας πιο πρόσφατα
9. Τους συμπορευόμενους αντικατοχικούς Τ/Κ
10. Την ορθή αξιοποίηση του Λιμανιού της Λεμεσού

Καταλήγει ο συγγραφέας στη σελίδα 73 του βιβλίου:

«Αυτές τις ευκαιρίες δε σταθήκαμε ικανοί να τις αδράξουμε και να τις εκμεταλλευτούμε ………….ευθύνη γι’ αυτές τις πραγματικά χαμένες ευκαιρίες φέρουν τόσο επίσημες ηγεσίες όσο και κομματικές ηγεσίες».

Ο Δώρος Θεοδώρου θίγει και τη πεμπτουσία του προβλήματος. Σημειώνει τα πιο κάτω στη σελίδα 73:

«Βέβαια είναι ο λαός που ανέδειξε με τη ψήφο του Προέδρους και κυβερνήσεις προσηλωμένες στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αλλά αυτό υπήρξε το επακόλουθο της αδυναμίας των κομμάτων ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ να συμπλεύσουν. ΄Ηταν και είναι ο μόνος τρόπος αναστροφής της καταστροφικής πορείας που ακολουθούμε.  Η μεγάλη στροφή στη διζωνική έγινε το 1988, όταν Πρόεδρος αναδείχθηκε ο Γιώργος Βασιλείου…. ΄Οσα κόμματα απορρίπτουν την διζωνική και την πορεία που ακολουθούμε στις συνομιλίες όλ’ αυτά τα χρόνια που δυστυχώς μας έφεραν πιο κοντά στους στόχους της Τουρκίας, έχουν βαρύ καθήκον και ύψιστη υποχρέωση να συμπορευτούν……..».

Ο Δώρος Θεοδώρου προβαίνει σε ορθές διαπιστώσεις, προβλέψεις και εισηγήσεις, για το Κυπριακό:

1. Στόχος της Τουρκίας δεν είναι η προστασία των Τ/Κ όπως παραδέχεται ο Νταβούτογλου στο βιβλιο του «το Στρατηγικό Βάθος: Από το 1956 ο Νιχάτ Ερίμ και το Συμβούλιο Ασφαλείας έθεσαν στόχο την επανακατάκτηση της Κύπρου.
2. Οι ενδοκυπριακές μακροχρόνιες συνομιλίες εξυπηρετούν τους στόχους της Τουρκίας, για μονιμοποίηση και νομιμοποίηση της κατοχής μέσα από τη ΔΔΟ.
3. Η Τουρκία παρουσιάζεται σαν παρατηρητής των ενδοκυπριακών συνομιλιών.
4. Τη σπουδαιότατα της πολιτικής Κοτζιά και διεθνοποίησης του Κυπριακού και αξιοποίησης του Φυσικού αερίου μέσα από πολυμερείς συνεργασίες.
5. Το Ναυάγιο των συνομιλιών για τη Δ.Δ.Ο. στη βάση των μέχρι σήμερα συζητήσεων κάτι το οποίο συνεπάγεται σχεδιασμό και προετοιμασία από τη δική μας πλευρά για αντιμετώπιση του ενδεχομένου προσάρτησης, αναγνώρισης του ψευδοκράτους, πολιτικογραφήσης εποίκων, εμπλοκής για το φυσικό αέριο, την απειλή πολέμου και ακόμη τη διαιώνιση του διαλόγου.
6. Τη Διεθνοποίηση του Κυπριακού μέσω συμμετοχής, και ενεργότερης εμπλοκής της ΕΕ, του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Ρωσσίας.

Το βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου συνιστώ όπως αναγνωσθεί από όλους για τους εξής λόγους:

1. Είναι σύντομο, αλλά περιεκτικό
2. Είναι αναλυτικό γεμάτο προτάσεις, κριτική και εισηγήσεις
3. Διαλύει μύθους και ψευδαισθήσεις
4. Απηχεί την εξελισσόμενη σήμερα κοινή γνώμη, σε μια περίοδο που οι τουρκικοί σχεδιασμοί έχουν πλέον αναδειχθεί στο προσκήνιο.
5. Εκθέτει αποτυχημένες πολιτικές μέχρι σήμερα.
6. Εκπέμπει μια φρεσκάδα, σκέψης για επανατοποθέτηση του Κυπριακού.
7. Αποτελεί τη βάση συνεργασίας κομμάτων που ασπάζονται την άποψη ότι η μέχρι σήμερον πολιτική του καλού παιδιού δεν αποδίδει αλλά αντίθετα έχει παγιδεύσει το κυπριακό σε τουρκικές λύσεις.
8. Δίδει διέξοδο, προτείνει στρατηγική και στέλλει μηνύματα αισιοδοξίας

Συγχαρητήρια Δώρο Θεοδώρου. Μας έδωσες ένα νέο βιβλίο από ένα Νέο στη σκέψη γηραιό πολιτικό με νέες σκέψεις όμως και με τη φρεσκάδα των Νέων.

• Δρ. Χρίστος Κληρίδης

Λευκωσία 13.6.2017