(Γράφει ο Μιχάλης Παπαδημητρίου)
Η βία, είναι γνωστό, φέρνει βία, και η αδικία γεννάει οργή.
Το έγκλημα είναι αρχήθεν συνυφασμένο με την ανθρώπινη ζωή και τη λειτουργία της κοινωνίας.
Θα περίμενε βέβαια κανείς μετά από τόσα κοινωνικά συστήματα, μετά από τόση πνευματική (;) καλλιέργεια και τόση άπλετη διάδοση της γνώσης να μειώνεται το έγκλημα, όμως αυτό ζει και βασιλεύει με διάφορες μορφές και ταλανίζει την ανθρωπότητα.
Το «έγκλημα» πάντως, εκ του εγκαλέω σημαίνει στην ελληνική αλλά και σ’ όλες τις συγγενείς γλώσσες (crime και crimine από το λατινικό crimen) «κατηγορία» και «αιτίαση» και όπως είναι εμφανές προϋποθέτει την ύπαρξη έννομης κρατικής δομής και δικαστικού συστήματος που επιβάλλει τις σχετικές τιμωρίες.
Υπάρχουν πολλών ειδών εγκλήματα: είναι τα κοινά ποινικά εγκλήματα, τα φορολογικά εγκλήματα, τα πολιτικά εγκλήματα, τα εγκλήματα πολέμου, και το καθένα έχει τις ρίζες του και τις αιτίες του.
Στα πολιτικά εγκλήματα θα μπορούσαμε να κατατάξουμε και τα εγκλήματα των αναρχικών και των αντιεξουσιαστών, και μένει ακόμα μια κατηγορία, αυτή των χύδην τρομοκρατικών ενεργειών που έχει εξαπολύσει διεθνώς το ισλαμικό τζιχάντ κατά δικαίων και αδίκων.
Οι κυβερνήσεις, και στον ανασταλτικό τομέα αλλά κυρίως στον προληπτικό, έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την αυξανόμενη δραστηριότητα της εγκληματικότητας είτε αφορά έμμεσα τον κοινό ποινικό νόμο είτε άμεσα τους αναρχικούς.
Τι είναι όμως αυτός ειδικά ο αναρχισμός;
Όλα ξεκίνησαν περίπου την εποχή της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης του 1789, που διακήρυξε την ανάγκη στήριξης των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων και παράλληλα ευνόησε τη σύσταση ισχυρής κρατικής εξουσίας με δημοκρατικό μανδύα.
Κάποιοι ιδεολόγοι δεν είδαν με καλό μάτι αυτές τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις και πρωτοστάτησαν σε μια κίνηση αναρχισμού, θεωρώντας ότι η νεοσύστατη αστική τάξη περιορίζει βασικά και αναφαίρετα ατομικά δικαιώματα των πολιτικά αδυνάτων.
Ο πρώτος θεωρητικός του ήταν ο Άγγλος Γουλ. Γκόλντγουιν (1756-1836). Πίστευε ότι το κράτος αναιρεί στην πραγματικότητα την ελευθερία των οικονομικώς ασθενών πολιτών.
Ο Γερμανός Μαξ Στίρνερ (1806-1856) ήταν δριμύτερος. Έλεγε ότι ο άνθρωπος και το κράτος είναι μόνιμοι εχθροί, κάτι που η ιστορία απέδειξε ότι δεν είναι και τόσο λάθος.
Ακολούθησαν έτεροι διαπρεπείς και ευγενείς ιδεολόγοι, οι Γάλλοι Ελιζέ Ρεκλί (1830- 1905) και ο Πέτρος Προυντόν (1809-1865), ο οποίος πίστευε ότι η ιδιοκτησία είναι κλοπή (!), και οι Ρώσοι Μιχ. Μπακούνιν (1814-1876) και Πέτρος Κροπότκιν (1842-1921).
Όλο αυτοί και οι συνακόλουθοί τους αμφισβήτησαν τις παραδοσιακές πολιτειακές και κρατικές δομές και ήταν πεπεισμένοι ότι αντιτάσσουν την (έστω) παράνομη βία στη νόμιμη βία.
Συνδέθηκαν ιδεολογικά με τον Μαρξισμό, ωστόσο το θέμα μπέρδεψε μετά την επικράτηση της κομουνιστικής επανάστασης.
Πάντως ο αναρχισμός εξαρχής απέβλεπε σε ομαδικές κατά του κράτους εξεγέρσεις και όχι σε ατομικές και σποραδικές αποτρόπαιες ενέργειες.
Το θέμα όπως έχει εξελιχθεί μέχρι σήμερα είναι λεπτό και πολυσήμαντο.
Να θυμίσουμε ότι σχεδόν όλα τα συντάγματα όλων των κρατών της σύγχρονης ιστορίας με τα ακροτελεύτια άρθρα τους νομιμοποιούν την ακραία βία σε εξαιρετικές περιπτώσεις έκπτωσης ή κατάλυσης των θεσμών και το μόνο που επικυρώνει αυτές τις ενέργειες είναι η καθολικότητά τους.
Ο αναρχισμός επιδίδεται σε εγκλήματα πολιτικής εκδίκησης, και το κακό είναι ότι έχει «ευγενείς» δικαιολογίες.
Στις ενίοτε θηριωδίες της κρατικής εξουσίας αντιτάσσει έκνομες πράξεις «κοινωνικής διόρθωσης», και το ότι παρατηρείται πολλές φορές μια περίεργη ραθυμία στην αντιμετώπιση τέτοιων πράξεων από πλευράς κράτους, σημαίνει πιθανότατα ότι αυτό το κράτος αδυνατεί να εξασφαλίσει κάποιες κοινωνικές ισορροπίες, και διακατέχεται από πολιτικές τύψεις.
Το θέμα, ξαναλέμε, είναι λεπτό και απαιτεί λεπτομερείς και απροκατάληπτες αναγνώσεις.
Στο κάτω-κάτω έχουμε μόνιμη υποχρέωση να αναζητούμε τις αιτίες των πραγμάτων, αλλιώς τα προβλήματα θα μένουν άλυτα εσαεί.
