ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗ
ΣΤΗ ΠΑΥΛΙΑΝΗ – ΣΤΗ «ΒΑΣΙΛΙΚΙΑ» – ΣΤΗ VASILIKIA MOUNTAIN FARM
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΟΣΚΟΠΗ
«ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΠΙΓΕΙΟΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ ΣΤΙΣ ΑΛΠΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Συνάντησα ανθρώπους στα ταξίδια μου, που γεννήθηκαν με τη σοφία θείο πέπλο στην κούνια τους, που από τις φασκιές ξεχώριζαν το καλό από το κακό, που στα «βαφτίσια» τους, φανερώθηκε η γνώση της ζωής. Τους σεβάστηκα γιατί μ’ έμαθαν να αγαπώ τη μάνα γη που τους γέννησε και τους ανέθρεψε.
Άννα Μπιθικώτση
ΠΑΥΛΙΑΝΗ
Αν θελήσετε να επιστρεφτείτε τις «Άλπεις της Ελλάδας», τις «κεντημένες» από έλατα, καρυδιές, μηλιές κα καστανιές χειμώνα καλοκαίρι, πάρτε το αυτοκίνητο σας και σε 2,5 ώρες από την Αθήνα και 3,5 από την Θεσσαλονίκη, το ορεινό χωριό του νομού Φθιώτιδας η Παύλιανη σας περιμένει!
Το ορεινό αυτό θέρετρο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.040 μέτρων στις πλαγιές της Οίτης και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του νομού! Τον χειμώνα η Παύλιανη ντύνεται νύφη με τα λευκά της ρούχα ενώ την άνοιξη βασίλισσα του πράσινου. Το καλοκαίρι «κερνάει» τις δροσιές της και ενώ το φθινόπωρο φοράει τα πέπλα της πάχνης και το φόρεμα και τα κόκκινα φύλλα που μαγεύουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη της.
Εδώ και 30 χρόνια ο Σταύρος Τσιούφας το παντοδύναμο αφεντικό της Connection είναι ο ιδιόκτητης του υπέροχου αγροκτήματος «Βασιλικιά», Vasilikia Mountain Farm που βρίσκεται σε αυτόν τον επίγειο παράδεισο και που με αγάπη με φιλοξένησε. Στην υπέροχη φάρμα του νόμιζα ότι έκανα το γύρο του κόσμου σε 26 στρέμματα και αισθάνθηκα ότι βρίσκομαι σε farm movie . Με μάγεψαν οι χώροι διαμονής του και όχι μόνο. Από πού να ξεκινήσω από τα τρία ξύλινα σπίτια, ένα αγγλικού στυλ θερμοκήπιο, ένα καμαρωτό παρατηρητήριο με τηλεσκόπιο, για να βλέπει βουνά και θάλασσα, ένας στάβλος με άλογα και το «Taverna Lodge», ένας χώρος πρωινού, κήποι με διάφορα ζώα, δέντρα οπορωφόρα και μη και αναρίθμητα φυτά, τη βεράντα του “Cottages Houses” ή από τη ματιά μου που χάθηκε στη θέα των βουνών. Τα σπίτια όλα είναι χαρακτηριστικά λόγω της διακόσμησης που είναι έμπνευση του Σταύρου. Ξεχώρισα από αυτά τις φωτογραφίες του Alex Slade τον ιδιαίτερο αρκούδο στη σουίτα της «Becky» –πολλά συλλεκτικά αντικείμενα, φλοκάτες, κουνιστές πολυθρόνες, κουρτίνες τουίντ και prince de galles, πίνακες με θέμα εγγλέζικα παραδοσιακά αυτοκίνητα (στο «αγγλοκρατούμενο» Country House) και τόσα άλλα που δε περιγράφονται..
Όταν ρώτησα τον Σταύρο Τζιούφα το λόγο που δημιούργησε αυτόν τον παράδεισο επί γης μου είπε:
«Άννα, δεν χρειάζεται να δεις κάτι, γιατί απλώς σου απαντούν τα ίδια τα δάση με τα έλατά τους, οι δρύες, οι καστανιές, οι καρυδιές. Σου τραγουδούν τα νερά, τα ποταμάκια, τα ρυάκια, οι χείμαρροι κι αυτοί οι συνδυασμοί χρωμάτων από τα αγριολούλουδα. Η Φάρμα που δημιούργησα θέλησα να έχει την αίσθηση που αποπνέουν τα σπίτια. Θέλω οι επισκέπτες όταν θελήσουν να αποδράσουν από το άγχος της πόλης να έρχονται να βρουν εδώ την γαλήνη τους»
Ο Σταυρός Τσιούφας έχει ένα μοναδικό χάρισμα σε κερδίζει με τη πρώτη ματιά και σε κάνει να τον αισθανθείς φίλο σου. Έτσι τον ένοιωσα κι εγώ και τον ευχαριστώ!
Αν πάτε στη Παύλιανη το καλοκαίρι τότε θα επισκεφτείτε οπωσδήποτε το «Εδεσματοπωλείο της Έμυς». Η γλυκιά Έμυ έχει το μαγικό ραβδάκι να τα κάνει όλα τέλεια. Οι παραδοσιακές συνταγές από διάφορες πίτες, τυρόπιτες, χορτόπιτες με τυριά δικά της με φύλλο ανοιγμένο στο χέρι, γλυκά και ότι φανταστείτε είναι αυτό που την κάνει μοναδική στο είδος της. Ο υπέροχος χώρος της σε μεταφέρει στην εποχή της αρχόντισσας γιαγιάς. Για την ιστορία της Παύλιανης μου μίλησε η ίδια λέγοντάς μου:
«Μία θεωρία για την ονομασία του χωριού αναφέρει ότι το όνομά της το οφείλει στους πρώτους της κατοίκους, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που πίστεψαν στα διδάγματα του Αποστόλου Παύλου, αλλά πιο πιθανή εκδοχή είναι να οφείλεται σε Σλαβική ονομασία. Η Παύλιανη αποτελείται από δύο οικισμούς, τη Κάτω Παύλιανη και την Άνω Παύλιανη. Στην είσοδό της Παύλιανης, συναντάμε το μνημείο αφιερωμένο στους πεσόντες στη μάχη της Παύλιανης τον Iούνιο του 1942. Μεταξύ της Άνω και Κάτω Παύλιανης, βρίσκεται το Μουσείο Υδροκίνησης. Ένα κτηριακό πέτρινο συγκρότημα, το οποίο στεγάζει το Νεροπρίονο, τον Νερόμυλο, το Μαντάνι και την Νεροτριβή. Ο παραδοσιακός τρόπος δόμησης και η οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας δε μπορεί παρά να αφήσει γοητευμένο τον ταξιδιώτη. Το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο είναι ένα μνημείο παραδοσιακής δόμησης, χαρακτηριστικό της οικιστικής ανάπτυξης πέτρας και ξύλου. Μέσα από μοναδικού κάλλους μονοπάτια που σκηνικό τους έχουν τα ψηλά έλατα και τα ποτάμια, οδηγείτε ο επισκέπτης στο μοναδικό φυσικό πάρκο στις πηγές του Aσωπού! Ιδανικό μέρος για όλη την οικογένεια το πάρκο κρύβει ευχάριστες εκπλήξεις σε κάθε βήμα: Κούνιες που αιωρούνται πάνω από το ποτάμι, πολύχρωμες υφασμάτινες αιώρες δεμένες στα έλατα, ένα γήπεδο βόλεϊ πάνω σε στρωμένο ροκανίδι και με ξύλινες κερκίδες για τους θεατές, πρωτότυπες αθλοπαιδιές όπως το τεμπελοποδόσφαιρο, ένα τραμπολίνο κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά, ξύλινα τραπεζάκια και σημεία με τάβλι και επιτραπέζια παιχνίδια… περιμένουν κυρίως μικρούς αλλά και μεγάλους! Ξεχωριστό και ιδιαίτερο τοπίο είναι ο «Θρόνος του Δία», με πανοραμική θέα που φτάνει έως τον Μαλιακό Κόλπο και η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην Ανω Παύλιανη με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και το περίφημο πετρόχτιστο καμπαναριό που χρονολογείται από το 1868. Λίγο πιο έξω από την Άνω Παύλιανη όλοι οι δρόμοι και συγκεκριμένα οι χωματόδρομοι, μας οδηγούν στο όρος Οίτη ή αλλιώς και βουνό των λουλουδιών και του μυθικού ήρωα Ηρακλή, ένα από τα μεγαλύτερα βουνά της Ρούμελης με υψόμετρο 2,152 μέτρων. Πρόκειται για ένα οικοσύστημα μοναδικής φυσικής ομορφιάς με ελατοδάση και σπάνια είδη φυτών! Για αυτό άλλωστε και έχει ιδρυθεί ως Εθνικός Δρυμός της Οίτης, όπου πέρα της φυσικής ομορφιάς βρίσκουν καταφύγιο και πολλά ζώα, όπως ζαρκάδια, ελάφια, αγριογούρουνα, αλεπούδες, λαγοί, σκιουράκια, ασβοί, κουνάβια κλπ».
Η Έμυ έγινε λατρεμένη μου φίλη και τολμώ να πω αδελφή και την ευχαριστώ για όλα! Αν δε καταφέρετε να γευτείτε τα καλούδια της το καλοκαίρι στη Παύλιανη θα τη βρείτε στον εξ ίσου παραμυθένιο χώρο της το χειμερινό στη Λαμία.
Στην Παύλιανη περπάτησα στο παρκάκι της το μαγικό που βρίσκεται στις πηγές του Ασωπού μέσα στο δάσος. Όταν διέσχισα τη γέφυρα με τα πλήκτρα του πιάνου, έπαιζε κλασική μουσική περνώντας το. Στο τέλος του συνάντησα το Μουσείο Υδροκίνησης. Ένα κτηριακό Πέτρινο συγκρότημα, το οποίο σταγάζει το Νεροπρίονο, τον Νερόμυλο, το Μαντάνι και την Νεροτριβή (Τρίστιλα). Με γοήτευσε ο παραδοσιακός τρόπος δόμησης και οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας της Παύλιανης, το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο το οποίο είναι ένα μνημείο παραδοσιακό. Χαρακτηριστικό, άλλωστε, της κοινότητας είναι η κυριαρχία στην οικιστική της ανάπτυξη δύο υλικών: της πέτρας και του ξύλου. Θαύμασα στο ταξίδι μου αυτό επίσης , επίσης το Ναό του Αγίου Αθανασίου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και το πετρόχτιστο καμπαναριό, που χρονολογείται από το έτος 1868, αλλά και όλες τις υπεροχές ζωγραφιές που στολίζουν το χωριό και που είναι ιδιωτική πρωτοβουλία και που προσφέρουν και φροντίζουν όλα τα παιδιά του χωριού.. Εκεί στην Άνω Παύλιανη συνάντησα και μια φίλη από τα παλιά που είχαμε χαθεί. Ήταν μια από τα επτά άτομα που αποτελούν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση η όποια ξεκίνησε να φτιάχνει τοπικά παραδοσιακά προϊόντα είτε αυτά είναι λικέρ είτε φαγητά είτε μαρμελάδες ζυμαρικά κ.α. Ήταν η ιδιοκτήτρια φίλη και καλή μαγείρισσα της υπέροχης ταβέρνας: «Ξύλο και Παράδοση», της ταβέρνας με μαγευτική θέα στον Μαλιακό Κόλπο. Εκεί απόλαυσα υπέροχες σπιτικές ρουμελιώτικες λιχουδιές όπως κόκορα κρασάτο, πεντανόστιμο κλεφτοτύρι σαγανάκι, αγριογούρουνο στιφάδο, προβατίνα στη γάστρα με αρωματικά του βουνού και σπιτικές πίτες και ότι παϊδάκια στα κάρβουνα. Η ίδια μου μίλησε με τόσο θαυμασμό και αγάπη για τον μαγικό αυτό τόπο, προτρέποντάς με να επισκεφτώ και το καταφύγιο, τις “Kαταβόθρες”, την κορυφή Γρεβενό και τον Kούβελλο με τη ξεχωριστή χλωρίδα και πανίδα.
ΚΑΛΟΣΚΟΠΗ
Φεύγοντας από την Παύλιανη, συνέχισα να ανεβαίνω οδικός το βουνό και έφτασα στο υπέροχο «μπαλκόνι «της Γκιώνας, το γραφικό χωριό Καλοσκοπή με τη δική του ιστορία . Μια ιστορία που μου διηγήθηκε ο πρόεδρος του χωριού κύριος Νάκος : «Το χωριό μας βρίσκεται στα 1150 μέτρα . Η Καλοσκοπή αναφέρεται για πρώτη φορά σε οθωμανική απογραφή του 1456 η οποία κατέγραψε 78 σπίτια. Ο Γάλλος περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ που πέρασε από την περιοχή το 1820 αναφέρει πως στο χωριό ζούσαν 75 οικογένειες. Η Καλοσκοπή ήταν ένα από τα χωριά που έδωσαν το παρόν στην επανάσταση του 1821. Σημαντικός αγωνιστής από την Καλοσκοπή υπήρξε ο Παπανδρέας Μώρης, που πολέμησε στο πλευρό του Αθανάσιου Διάκου αλλά και του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Η Καλοσκοπή υπέστη μεγάλες καταστροφές, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το Πάσχα του 1944 το χωριό κάηκε δύο φορές από τους κατακτητές . Καταστροφές υπέστη το χωριό και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, που είχε ως αποτέλεσμα τη μετανάστευση μέρους του πληθυσμού της. Αξίζει ο επισκέπτης να δει το υπέροχο Λαογραφικό Μουσείο μας».Το Μουσείο είναι άξιο θαυμασμού και αξίζει να το επισκεφτείτε. Έμενα προσωπικά με γήτευσε.
Για φαγητό στη Καλοσποπή προτείνω να φάτε στη ταβέρνα Koukou Vista η οποία βρίσκεται στο πιο κεντρικό σημείο του χωριού με θεά μοναδική. Την στολίζουν ένας τεράστιος πλάτανος και μια βρύση με το τρεχούμενο νερό των πηγών. Η ταβέρνα πήρε το όνομα της τιμής ένεκεν απ τη παλιά ονομασία του χωριού. Οι ιδιοκτήτες της Παναγιώτης Καπετανάκης και η σύζυγος του Γιώτα είναι τόσο φιλόξενοι και το φαγητό τους μοναδικό σε γεύσεις και ποιότητα. Ο Παναγιώτης Καπετανάκης μεταξύ φαγητού και ντόπιου τσίπουρου ερωτούμενος για τους λόγους που αξίζει κάποιος να επιστεφτεί αυτό το γραφικό χωριό, μου είπε: «Οι λόγοι είναι πολλοί , θα σας πως μερικούς. Από που να ξεκινήσω από τη βλάστηση , το καθαρό του αέρα, τα μονοπάτια του τα μοναδικά, τα κρύα νερά των πηγών και των ποταμιών του. Υπάρχουν γεφύρια από το 1860. Οι άνθρωποι είναι πολύ φιλόξενοι. Στην οικογενειακή μας ταβέρνα τα κρέατα είναι όλα ντόπια και στα. Σερβίρουμε γεύμα, δείπνο και καφέ. Σπεσιαλιτέ μας το κοκορέτσι το κοντοσούβλι, το σπληνάντερο,το στιφάδο, τα ντόπια φασολάκια, το βραστό η κοκκινιστό πρόβατο, το ζυμωτό ψωμί με προζύμι, οι σπιτικές πίττες, ο κόκορας ο κρασάτος με χυλόπιτες , ο τραχανάς που φτιάχνουν οι γυναίκες του χωριού και μας προμηθεύουν κ.α». Με την οικογένεια Καπετανάκη γίναμε φίλοι και αυτή η φιλία έθεσε γερά θεμέλια.
Προτείνω σε όσους έχουν τη τύχη να επισκεφτούν τα χωριά της Οίτης μην ξεχάσουν να προμηθευτούν ρίγανη, μήλα, φασόλια και πατάτες, όλα προϊόντα της ντόπιας παραγωγής!
ΠΩΣ ΠΑΤΕ ΣΤΗ ΠΑΥΛΙΑΝΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΑΛΟΣΚΟΠΗ
Με δικό σας μέσο πάτε μέσω της Εθνικής Οδού Αθηνών – Λαμίας. Πριν φτάσετε στη Λαμία, στον κόμβο των Θερμοπυλών, θα στρίψετε αριστερά προς Πάτρα-Άμφισσα και ακολουθήστε τις ταμπέλες.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εύχομαι ο Θεός να σας αξιώσει να κάνετε αυτό το ταξίδι σε ένα κύκλο της Ζώης σας, Αν όχι δες τε μέσα από τα μάτια μου όλα όσα φυλάκισα και «ποτίζω» με στάλες ευγνωμοσύνης στον Δημιουργό μας που μου δώρισε αυτή την ομορφιά που φόρεσα για πάντα στης μνήμης μου τη κιβωτό. Ανανεώνω το ραντεβού μας στον επόμενο μας προορισμό σ ένα ακόμα πανέμορφο μικρό παράδεισο της πατρίδας μας.
ΚΕΙΜΕΝΟ- ΦΩΤΟ ΓΡΑΦΙΕΣ : ΑΝΝΑ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗ
