ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τους τελευταίους μήνες πραγματοποιήθηκαν εντατικές συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Τί επιδιώκει η Αθήνα;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Θέλουμε μια λύση για το Κυπριακό ζήτημα. Ποιό όμως είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι η κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού από τον τουρκικό στρατό. Χρειαζόμαστε μια λύση που θα διασφαλίζει για τους Τουρκοκύπριους τη μέγιστη ασφάλεια, αλλά θα παρέχει και στους Ελληνοκύπριους τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Η Κύπρος πρέπει να αποτελεί ένα κυρίαρχο κράτος, μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ. Επομένως, ο τουρκικός στρατός θα πρέπει να φύγει. Η Τουρκία δεν θα επιτρέπεται να έχει κανένα δικαίωμα επέμβασης. Και το σύστημα των εγγυητριών δυνάμεων θα πρέπει να καταργηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Πώς μπορεί κανείς να εγγυηθεί τα δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Επεξεργαζόμαστε μία συνθήκη για μια ομοσπονδιακή Κύπρο. Και οι δύο εθνοτικές ομάδες θα έχουν ίσα δικαιώματα. Οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν το δικό τους ομόσπονδο κρατίδιο ή καντόνι ή όπως αλλιώς θέλετε να το ονομάσετε. Εκεί θα είναι μόνοι τους και θα μπορούν να διαχειρίζονται τη δική τους ασφάλεια, καθώς θα έχουν τη δική τους αστυνομία. Για το σκοπό αυτό θα δημιουργηθεί ομοσπονδιακή αστυνομία, η οποία θα αποτελείται κατά 50 τοις εκατό από Τουρκοκύπριους και κατά 50 τοις εκατό από Ελληνοκύπριους. Πέρα από την ομοσπονδιακή αστυνομία θα υπάρχει μια διεθνής αστυνομική δύναμη που θα παρεμβαίνει σε περίπτωση που οι δυνάμεις της ομοσπονδιακής αστυνομίας δεν επαρκούν.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόση ευελιξία μπορείτε να επιδείξετε; Πόσο μπορείτε να απομακρυνθείτε από την αρχική θέση σας; Γιατί η άλλη πλευρά, η Τουρκία, λέει ότι δεν θα αποχωρήσει ποτέ από την Κύπρο.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Αν θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα, τότε θα πρέπει καταργήσουμε τις αιτίες του. Σε διαφορετική περίπτωση, για ποιό πράγμα συζητάμε; Το πρόβλημα είναι η παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Η Τουρκία, ελπίζω, θα καταλάβει ότι είναι επίσης προς το συμφέρον της να επιλυθεί το Κυπριακό. Διότι, μέχρι στιγμής, η Τουρκία συνδυάζει την επιθυμία να προστατεύσει τους Τουρκοκύπριους με τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της στην περιοχή. Θέλουμε όμως να λύσουμε το Κυπριακό και όχι να ασχοληθούμε με τη γεωπολιτική στρατηγική της Τουρκίας. Αυτό δεν αποτελεί αντικείμενο της διαπραγμάτευσης.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και οι Τουρκοκύπριοι; Πώς μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν πλήρη πολιτική ισότητα. Σε όλα τα σημαντικά ζητήματα θα διαθέτουν δικαίωμα αρνησικυρίας. Και το Ανώτατο Δικαστήριο θα αποτελείται από τέσσερις δικαστές από κάθε εθνοτική ομάδα. Πρόκειται για μια ισότητα πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι στα συνήθη ομοσπονδιακά κράτη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουν ήδη ακουστεί κατηγορίες σε σχέση με το ποιός ευθύνεται για τη μη πρόοδο των συνομιλιών. Έχει μάλιστα αναφερθεί και το όνομά σας.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Θέλουμε να επιτύχουμε την οριστική λύση του Κυπριακού και όχι να δημιουργήσουμε ένα ακόμα πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η κατοχή της Κύπρου. Δεν θέλουμε εγγυήτριες δυνάμεις και δεν θέλουμε, επίσης, να είμαστε εγγυήτρια δύναμη. Το δικαίωμα επέμβασης μίας τρίτης χώρας παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Γι’ αυτό έκανα μια πρόταση: σύναψη μιας συνθήκης Ειρήνης, Συνεργασίας και Ασφάλειας. Οι τρεις χώρες, η Τουρκία, η Κύπρος και η Ελλάδα θα μπορούν να αντιμετωπίσουν από κοινού απειλές όπως η τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αν η Τουρκία επιμείνει στα δικαιώματά της ως εγγυήτριας δύναμης;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Αν επιτρέψουμε το σύστημα των εγγυητριών δυνάμεων, θα έχουμε διαπράξει ανοησία. Σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούσε, για παράδειγμα, η Ρωσία να έρθει και να πει: “Θέλω να έχω δικαίωμα επέμβασης στα κράτη της Βαλτικής για να προστατέψω το ρωσόφωνο πληθυσμό”. Τότε θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας. Επιπλέον, αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία κυρίαρχη Κύπρος. Διαφορετικά, η Τουρκία θα μπορούσε, μέσω του καθεστώτος των εγγυήσεων, να έχει επίσης λόγο στα θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.