ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Ε. ΤΣΙΚΝΗ
Συγκεντρωθήκαμε και φέτος στον Αϊ-Λια, ώστε να τιμήσουμε για 5η συνεχή χρονιά την επέτειο της νικηφόρας μάχης των Ελλήνων, «της Πανάσσαρης», που πραγματοποιήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1824.
Στα χώματα της ευρύτερης περιοχής της Βάργιανης διεξήχθησαν 3 από τις σημαντικότερες Μάχες του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1821, που έκριναν την έκβασή του: της «Γραβιάς», της «Άμπλιανης» και της «Πανάσσαρης».
Η προσφορά της Βάργιανης στο κοινό όραμα της Ελευθερίας και της Αυτοδιάθεσης ήταν μεγάλη, τόσο με τη συμμετοχή των παλικαριών της, όσο και με την παροχή αγαθών στα μάχιμα σώματα των Αγωνιστών.
Τότε, η Βάργιανη ήταν το μοναδικό οργανωμένο χωριό της περιοχής, αφού στη Γραβιά υπήρχε μόνο ένα χάνι για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών.
Ήταν αυτάρκης σε κτηνοτροφικά και γεωργικά προϊόντα, με την ίδρυσή της να φθάνει στους Βυζαντινούς χρόνους και κατά την περίοδο των Φράγκων να βρίσκεται εκεί μία από τις τρεις έδρες Επισκοπής, μαζί με αυτές του Λιδωρικίου και του Γαλαξειδίου.
Κάθε χρόνο, με την εκδήλωση Μνήμης για τη «Μάχη της Πανάσσαρης», τιμούμε και Ανθρώπους της Βάργιανης, που στάθηκαν αντάξιοι της Ιστορίας και των Παραδόσεών της. Φέτος θα τιμήσουμε τον τελευταίο των κτηνοτρόφων του χωριού μας, τον Βασίλη Κοντολάτη του Ιωάννη.
Με αφορμή την ιδιότητά του, ας θυμηθούμε σήμερα εποχές, πρωτόγνωρες για κάποιους από εμάς. Τότε που οι πλαγιές της Βάργιανης άσπριζαν από τα πρόβατα ή μαύριζαν από τα γίδια. Στα έλατα δεν υπήρχαν «μελά», όπως βλέπετε τώρα γύρω σας, αφού είχαν γίνει ήδη «δεματσούλες» για τα ζωντανά.
Σήμερα όλοι θα θέλαμε να βρισκόμαστε στη στρούγκα του Βασίλη, στου Γραμματι-κού, που κάποτε ήταν 13 κτηνοτρόφοι ή στον Κορτινό, στη Διπλοπίττα…
Βέβαια, οι συνθήκες διαβίωσης των κτηνοτρόφων, αλλά και των υπολοίπων Βαργιανιτών, ήταν εξαιρετικά δύσκολες, αφού όλες οι μεταφορές γινόντουσαν από τα μουλάρια ή τα ανθρώπινα υποζύγια.
Θυμάμαι πόσο φοβόντουσαν οι κτηνοτρόφοι της «μανίτες», που ξεστρατίζοντας έτρωγαν τα ζωντανά. Ήμουν παιδάκι, όταν τρεις φορές βρέθηκα νύχτα σε λειτουργία με τον παπα-Κατσιφίλο, γιατί ψοφάγανε τα ζωντανά του Παναγιώτη του Κοπανέλου.
Μεγάλες ηρωΐδες, βέβαια, ήταν πάντα οι γυναίκες Βαργιανίτισσες. Ανάμεσά τους, η θειά Δήμαινα, που έχουμε και στο εξώφυλλο του βιβλίου «Οι Γιαγιάδες της Βάργιανης». Το χειμώνα πάντα βρεγμένη με μία μάλλινη μακριά φούστα παγωμένη σαν «κόκκαλο», να κουβαλάει το νερό με τη βαρέλα, ή φορτωμένη τα «μελά» και τα πουρνάρια για τα ζώα.
…… Άλλες εποχές και άλλοι Άνθρωποι!
Εύχομαι και του χρόνου να είμαστε όλοι καλά, σε μια μεγαλύτερη οργάνωση, εν όψει και της συμπλήρωσης 200 χρόνων από τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821.
Ευθύμιος Τσικνής
