Ο Διονύσης Καλαμβρέζος στη Hellenic News of America για το καινούριο του βιβλίο: «Εικονικός εφιάλτης» από τις εκδόσεις Παπαζήση.
Του Φώτη Καλιαμπάκου-Special to the Hellenic News of America
Ο πρέσβης Διονύσης Καλαμβρέζος είναι γνωστός στην ομογένεια καθώς ήταν ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη την περίοδο 2016 με 2019, ενώ είχε υπηρετήσει στη Μόνιμη αντιπροσωπεία και παλιότερα (1998-2002). Ο Διονύσης Καλαμβρέζος είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση διπλωμάτη, αφού καταφέρνει να συνδυάσει την υπηρεσία του στο υπουργείο Εξωτερικών με αυτή του διανοουμένου και του συγγραφέα, έχοντας συγγράψει πολλά λογοτεχνικά βιβλία αλλά και επιστημονικού χαρακτήρα άρθρα. Οι σπουδές του και βέβαια η διπλωματική του καριέρα τον έφεραν σε επαφή με πολλές χώρες και πολιτισμούς και αυτό σε συνδυασμό με την γνώση πολλών γλωσσών και τη συγγραφική του ιδιότητα έχουν δημιουργήσει έναν, αν μας επιτρέπεται η έκφραση κοσμοπολίτη του πνεύματος. Ο κύριος Καλαμβρέζος μίλησε στη Hellenic News of America για την πρόσφατη επάνοδό του στη Νέα Υόρκη με αφορμή την παρουσίαση του καινούριου του βιβλίου.
Μίλησε για την ιδιαίτερη χαρά του να βρίσκεται και πάλι στη Νέα Υόρκη, στην πόλη, η οποία όχι μόνο έπαιξε έναν καθοριστικό ρόλο, με τις δύο θητείες, στη διπλωματική του καριέρα και του χάρισε μια στενή σχέση με την ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ, αλλά και την πόλη η οποία με την μοναδική της αύρα τον ενέπνευσε σε μια σειρά έργα του, ιδιαίτερα στο τελευταίο του βιβλίο, η δράση του οποίου διαδραματίζεται στην αμερικανική μητρόπολη, στην οποία άλλωστε ξεκίνησε και η συγγραφή του. Επιπλέον το θέμα του «Εικονικού Εφιάλτη» είναι και αυτό ένα κατεξοχήν θα λέγαμε νεοϋορκέζικο θέμα, αφού πολλές από τις τεχνολογικές εξελίξεις της νέας εποχής και της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), ξεκινούν από έρευνα που γίνεται στα μεγάλα πανεπιστήμια της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Ακόμα όμως και αν αυτό δεν συμβαίνει πολλές από τις εφαρμογές δοκιμάζονται πρώτα στις επιχειρήσεις ή τις υποδομές ή στην καθημερινή ζωή της κατά κάποιο τρόπο «διψασμένης» για τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία πόλη.
Το βιβλίο αφορά αρχικά ως σύλληψη το πώς θα είναι ο κόσμος και η ζωή σε μερικά χρόνια, όταν πολλές από τις εφαρμογές της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες σήμερα είτε βρίσκονται στα σπάργανα είτε απλώς αποτελούν ιδέες έχουν εξελιχθεί και έχουν κυριαρχήσει στη ζωή των ανθρώπων. Θα πρόκειται για μία άραγε για μια ουτοπία ή για μια δυστοπία, μια κατάσταση, στην οποία οι ανθρώπινες αξίες και ο άνθρωπος ως πρόσωπο όπως τον ξέρουμε είτε στα πλαίσια της ορθόδοξης παράδοσής μας, ή ευρύτερα στα πλαίσια της δυτικής ανθρωπιστικής παράδοσης θα έχει πάψει να υπάρχει;
Εντασσόμενο στο λογοτεχνικό είδος της επιστημονικής φαντασίας το βιβλίο του κυρίου Καλαμβρέζου πραγματεύεται αυτά τα ερωτήματα. Μιλώντας για διαδικασία συγγραφής του βιβλίου ο κύριος Καλαμβρέζος μας ανέφερε ότι μια αρχική ιδέα δίνει το έναυσμα, αρχικά χωρίς να είναι καν ξεκάθαρο το είδος του βιβλίου που θα προκύψει και αργότερα είτε εύκολα είτε λιγότερο εύκολα η συγγραφή παίρνει το δρόμο της και βέβαια η επαναπροσέγγιση των τμημάτων του βιβλίου είναι συνεχής μέχρι το τέλος. Αυτό όμως που ήταν ιδιαίτερο με αυτό το βιβλίο είναι ότι η τεχνολογική εξέλιξη είναι τόσο ραγδαία, ώστε πολλά πράγματα που ήταν στη σφαίρα της φαντασίας όταν το βιβλίο ξεκίνησε έγιναν σιγά σιγά πραγματικότητα μέχρι να τελειώσει. Αυτό απαιτούσε από το συγγραφέα επίπονη έρευνα και συζητήσεις με τους ειδικούς της τεχνολογίας ώστε να μπορέσει να φέρει το βιβλίο σε ένα επίπεδο που να μην έχει «πραγματολογικά» λάθη ώστε να μπορεί η δράση του να γίνεται αφορμή για τους προβληματισμούς που περιέχει.
Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μανχάταν ένα πάνελ διακεκριμένων ομιλητών παρουσίασε το βιβλίο και εκθείασε την προσωπικότητα και το έργο του συγγραφέα ενώ ακολούθησε και μια πολύ ζωντανή συζήτηση για το κοινό. Με θεσμικό τρόπο πρώτος ομιλητής ήταν ο διάδοχος του κυρίου Καλαμβρέζου στη Νέα Υόρκη, ο εν ενεργεία Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Γεώργιος Σέκερης. Ο κύριος Σέκερης έπλεξε το εγκώμιο του συναδέλφου του για τη θητεία του στον ΟΗΕ όσο και για το βιβλίο το οποίο συνέστησε σε όλους. «Θα ήθελα να επισημάνω ότι ο Διονύσης κόσμησε την διπλωματική υπηρεσία της πατρίδας μας με το ήθος, την εργατικότητα και την πολιτική του σκέψη» κατέληξε χαρακτηριστικά ο κύριος Σέκερης.
Στην εκδήλωση παρέστη και ο κύριος Σταύρος Λαμπρινίδης, πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Ηνωμένα Έθνη.
Την πιο «λόγια» αποστολή της παρουσίασης του βιβλίου και της ένταξής του στο τοπίο της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας ανέλαβε ο Θανάσης Γιαννακόπουλος, διευθυντής Πληροφοριών στο Τμήμα Παγκόσμιας Επικοινωνίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Σε μια εντυπωσιακή περιήγηση στη θεωρία της λογοτεχνίας και την ιστορία της επιστημονικής φαντασίας και διαβάζοντας εκτεταμένα αποσπάσματα από το βιβλίο ο κύριος Γιαννακόπουλος προσδιόρισε το στίγμα του «Εικονικού Εφιάλτη», ο οποίος όπως τόνισε εγείρει αξιώσεις αναγνωσιμότητας και καταξίωσης στη σύγχρονη επιστημονική φαντασία.
Ο κύριος Γιώργος Γιάκος καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικής της Πληροφορικής στο Manhattan College ανέλαβε να «εξετάσει» τις τεχνικές απόψεις του βιβλίου και μίλησε για τις δυνατότητες και τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης.
Στις ίδιες ερωτήσεις με τη δική της ιδιαίτερη και ιδιαίτερα αισιόδοξη, την πιο αισιόδοξη μεταξύ των ομιλητών σε κάθε περίπτωση, προσπάθησε να απαντήσει, αφού εκθείασε το βιβλίο ως ανάγνωσμα, και η Νατάσσα Ρωμανού, ερευνήτρια στην Ωκεανογραφία και το Κλίμα, τόσο στη ΝΑΣΑ όσο και στο Πανεπιστήμιο Columbia. Η κυρία Ρωμανού είναι και υποψήφια Ευρωβουλευτής στις επερχόμενες εκλογές με το κόμμα της Νέας Αριστεράς, η μία εκ των τριών συνολικά ομογενειακών υποψηφιοτήτων για το Ευρωκοινοβούλιο.
Ως φιλική συμμετοχή λόγω της στενή του σχέσης με τον συγγραφέα αυτοπροσδιόρισε την παρουσία του στο πάνελ Νίκος Λαριγκάκης, πρόεδρος του Hellenic American Institute, ο οποίος έθεσε ερωτήματα σε σχέση με τις κοινωνικές αλλαγές που θα επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, ιδιαίτερα με τις αλλαγές που θα επιφέρει στις εργασιακές σχέσεις.
Η γνωστή στην ομογένεια εικαστική καλλιτέχνης Λυδία Βενιέρη μίλησε για τις επιπτώσεις της Artificial Intelligence στην τέχνη και στην επίδρασή της στις σύγχρονες κοινωνίες ενώ και ο δικηγόρος Πήτερ Μουλινός, επίσης στενός φίλος του συγγραφέα αναφέρθηκε στις αρετές του βιβλίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος δεν ήταν βέβαια ανάμεσα στους επίσημους ομιλητές της παρουσίασης, έκανε όμως μια από τις πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις της βραδιάς. Χαρακτήρισε το βιβλίο «προφητικό»», αφού όπως είπε επιχειρεί να κοιτάξει προς το μέλλον. Έτσι, όπως χαρακτηριστικά είπε, μια και οι προφητείες είναι της «δικαιοδοσίας» του, επιχείρησε και αυτός να δώσει τη δική του ανάγνωση στο θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και την ορθόδοξη προσέγγιση σε αυτό. Το πραγματικό θέμα, τόνισε εύστοχα και με την ακαδημαϊκή του ιδιότητα ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, είναι η ανθρώπινη ελευθερία. Αυτή είναι το πραγματικό διακύβευμα. Η καλλιέργεια της ελευθερίας του ανθρώπου είναι αυτή η οποία μπορεί να τον καταστήσει ικανό να ελέγξει και να χρησιμοποιήσει προς όφελός του την τεχνολογία. Η τεχνολογία πάντα μπορούσε να είναι είτε μέσο απελευθέρωσης, είτε μέσο χειραγώγησης των μαζών και προπαγάνδας κάτι που μέχρι και σήμερα συνεχίζεται ή και διευκολύνεται με τις τεράστιες τεχνολογικές δυνατότητες. Η εκκλησία πρέπει να καλλιεργεί στο άνθρωπο τη δυνατότητα της ελευθερίας, το ίδιο και η παιδεία τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος και όχι να αρέσκεται σε εύκολες αλλά και ανόητες ιδέες, όπως στην περίπτωση της πανδημίας, όπου κάποιοι ισχυρίζονταν στο όνομα της εκκλησίας ότι ο ιός δεν περνάει δήθεν μέσα στους ιερούς ναούς. Το δύσκολο άθλημα της υπαρξιακής ελευθερίας, το ιδανικό της ελευθερίας, την οποία τη χάρισε ο ίδιος ο θεός, είναι μια αιώνια επιδίωξη της ανθρωπότητας η οποία είναι κατέληξε εμπνευσμένα ο αρχιεπίσκοπος η μόνη απάντηση στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
