Του Φώτη Καλιαμπάκου – Special to the Hellenic News of America
Στενή σχέση με την ομογένεια
Παρά την καταρρακτώδη βροχή και την για αρκετούς μεγάλη απόσταση οι ομογενείς κατέκλυσαν το Queens Theater για τη συναυλία του Μανώλη Μητσιά. Ο σπουδαίος ερμηνευτής καταχειροκροτήθηκε μόλις εισήλθε στη σκηνή και πήρε σύντομα το λόγο για να εκφράσει τη χαρά και τη συγκίνηση του που βρίσκεται και πάλι ανάμεσα σε φίλους και την ιδιαίτερη σημασία που έχει η Νέα Υόρκη για τον ίδιο, αφού είναι η πόλη που έχει εμφανιστεί τις περισσότερες φορές εκτός Ελλάδας, με τον Έλληνα τραγουδιστή να αναφέρεται και μια σειρά εμφανίσεων και περιοδειών στις ΗΠΑ, ανάμεσά τους και μια κοινή εμφάνιση με το Μίκη Θεοδωράκη στο Carnegie Hall. Ο Μανώλης Μητσιάς δήλωσε ότι αισθάνεται παραπάνω από φίλους, σαν συγγενείς, τους Έλληνες ομογενείς.
Ο ερμηνευτής των μεγάλων Ελλήνων συνθετών και στιχουργών
Αναπολώντας κάποιες στιγμές από τις αναρίθμητες – έχει ηχογραφήσει πάνω από χίλια τραγούδια – της πορείας του στο ελληνικό τραγούδι ο Μανώλης στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι με τους κορυφαίους συνθέτες του ελληνικού τραγουδιού, όπως μεταξύ πολλών άλλων, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιάννης Σπανός, δεν διατηρούσε μόνο μια στενά επαγγελματική σχέση, αλλά ήταν φίλοι και μοιράζονταν μαζί πολύ χρόνο, κάτι που ασφαλώς δεν μπορεί παρά να εμβάθυνε και την καλλιτεχνική τους επικοινωνία. Ο Μανώλης Μητσιάς στάθηκε ιδιαίτερα και σε δύο ακόμα πρόσωπα που σημάδεψαν την πορεία του, τον ποιητή, δημιουργό στίχων για «το μισό ελληνικό τραγούδι», όπως καθ’ υπερβολήν χαρακτηριστικά είπε, Νίκο Γκάτσο, καθώς και τον συνθέτη Δήμο Μούτση, με το πασίγνωστο τραγούδι του οποίου: «Στην Ελευσίνα μια φορά» (στίχοι του Βασίλη Ανδρεόπουλου), έγινε για πρώτη φορά γνωστός, πίσω στο μακρινό 1969.
Αναδρομή σε μια σπουδαία πορεία
Από τότε και μέχρι σήμερα ο Μανώλης Μητσιάς βρίσκεται στην κορυφή του ελληνικού τραγουδιού αποτελώντας εξέχον μέλος μιας σπουδαίας γενιάς, οι οποίοι είχαν επίσης τη μεγάλη τύχη να συνυπάρχουν σε μια παράλληλη πορεία με μια σπουδαία γενιά συνθετών και στιχουργών. Θέλοντας να «χωρέσει» όσους περισσότερους από αυτούς μπορεί σε μια βραδιά ο Μανώλης Μητσιάς δημιούργησε ένα μεγάλο πρόγραμμα και «ταξίδεψε» το κοινό σε τόπους, πρόσωπα, ιστορίες, δημιουργούς, μύθους και συμβολισμούς για την Ελλάδα, την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό. Όλα αυτά με το ιδιαίτερο χάρισμα του ερμηνευτή που ενώ η ευαισθησία, τα χαρακτηριστικά ηχοχρώματα της φωνής του, η «τρυφερότητα» της προσέγγισης παραμένουν παρόντα σε όλα τα τραγούδια, εκείνος είναι σε θέση να διαφοροποιεί την προσέγγιση στο καθένα ξεχωριστά, κάποια πιο λιτά ως προς το συναισθηματικό τους φορτίο, κάποια γεμάτα συναισθήματα από την καθημερινή ζωή, άλλα να αναδεικνύουν ποιήματα που αφορούν την ταυτότητα και την ιστορία του Ελληνισμού, άλλα πιο απλά και λαϊκά να μιλούν απευθείας στην ψυχή των απλών ανθρώπων. Από κοντά ήταν φανερή και η προσπάθεια και η φροντίδα του καλλιτέχνη να αντιμετωπίζει κάθε τραγούδι ξεχωριστά.
Η Νάνα Μπινοπούλου αποκάλυψη της βραδιάς
Και ενώ είναι όχι μόνο δύσκολο αλλά ίσως και περιττό να βρει κανείς λόγια για να περιγράψει το χάρισμα, τα ηχοχρώματα, την ευαισθησία και τις ερμηνευτικές αρετές του Μανώλη Μητσιά, η έκπληξη της βραδιάς, ήταν η Νάνα Μπινοπούλου, στάθηκε επάξια δίπλα στον καταξιωμένο ερμηνευτή και με σχετικά λιτό, χωρίς υπερβολές αλλά μεστό τρόπο, ερμήνευσε με ζωντάνια και στιβαρότητα μια σειρά τραγούδια και μόνη επί σκηνής και κέρδισε τις εντυπώσεις του κοινού που την καταχειροκρότησε επίσης. Έκπληξη βέβαια για όσους ζουν στην ένθεν πλευρά του Ατλαντικού, αφού η βραβευμένη τραγουδίστρια έχει ήδη πίσω της αρκετά χρόνια πορείας με πολλές συνεργασίες με σπουδαίους συνθέτες, ανάμεσά τους ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Γιάννης Σπανός, ενώ εκτός από τον Μανώλη Μητσιά εμφανίζεται τακτικά με τους Νίκο Πορτοκάλογλου και Παντελή Θαλασσινό. Είναι κατά την ταπεινή μας γνώμη σημαντικό, όπως συνέβη το προηγούμενο Σάββατο με τη Νάνα Μπινοπούλου, οι καταξιωμένοι Έλληνες τραγουδιστές που έχουν για δεκαετίες σχέσεις με τους Έλληνες του εξωτερικού να έρχονται μαζί με νεότερους συναδέλφους τους, συστήνοντάς τους στην ομογένεια, για να διασφαλίσουν, σαν ένα είδος «γέφυρας», τη συνέχεια της παρουσίας του ελληνικού τραγουδιού σε όλο τον κόσμο.
Συνδετικός κρίκος της ομογένειας με τους μεγάλους Έλληνες δημιουργούς η Χορωδία του Παγκυπρίου
Με διαφορετικό τρόπο, τον ίδιο ρόλο παίζει κατά κάποιο τρόπο και η γνωστή στην ομογένεια Χορωδία του Παγκυπρίου Συνδέσμου, είτε συμπράττοντας κατά καιρούς με τους μεγάλους Έλληνες ερμηνευτές, είτε παρουσιάζοντας η ίδια πολύ ιδιαίτερες συναυλίες με χαρακτήρα και συνοχή αφιερωμένες σε μεγάλους δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού, κρατώντας έτσι ζωντανή την επικοινωνία της ομογένειας με την ιστορία αλλά και τη σύγχρονη δημιουργία της ελληνικής μουσική. Η χορωδία υπό τη διεύθυνση του μόνιμου διευθυντή της ανέβηκε προς το τέλος της βραδιάς καταχειροκροτούμενη στη σκηνή για να συμπράξει με την Νάνα Μπινοπούλου και τον Μανώλη Μητσιά δίνοντας μια ακόμα διάσταση στα τραγούδια, ιδιαίτερα στον εμβληματικό «Τσάμικο» των υψηλών συμβολισμών των Μάνου Χατζιδάκι και Νίκου Γκάτσου . Η σύμπραξη με το Μανώλη Μητσιά, ο οποίος στο τέλος της βραδιάς απέδωσε και εκείνος μαζί με το κοινό τα εύσημα στη χορωδία και τον διευθυντή της Φύτο Στράτη, ήρθε έναν ακριβώς χρόνο μετά την ξεχωριστή εμφάνισή της στο αφιέρωμα στη μνήμη του Μίκη Θεοδωράκη στο Carnegie Hall.
Ηρακλής Ζάκκας
Το Μανώλη Μητσιά και την Νάνα Μπινοπούλου πλαισίωσε μια ομάδα εξαίρετων μουσικών, με επικεφαλής τον Αχιλλέα Γουάστορ στο πιάνο. Γνωστός στην ομογένεια ο εξαίρετος κιθαρίστας, και της Τζαζ, Κώστας Μπαλταζάνης, στο μπάσο ο Άγγελος Παπαδάτος και στα κρουστά ο Engin Kaan Gunydin. Από τους μουσικούς που ήρθαν από την Ελλάδα αξίζει να αναφέρουμε την ιδιαίτερη παρουσία του Ηρακλή Ζάκκα. Όχι μόνο γιατί σπάνια ακούμε σολίστα του μπουζουκιού τέτοιου επιπέδου εκτός Ελλάδας, αλλά και γιατί ο Ηρακλής Ζάκκας είναι και συνθέτης. Ο Μανώλης Μητσιάς μας παρουσίασε ένα καινούριο τραγούδι του Ηρακλή Ζάκκα εμπνευσμένο από την πρόσφατη τραγωδία των Τεμπών. Το «Μαύρο Τραίνο» συγκλόνισε τους ομογενείς, αφού οι στίχοι του Γιώργου Μπαρτόλη, γραμμένοι «ποιητική αδεία» από την πλευρά ενός θύματος που απευθύνεται στην τραγική μητέρα του, ζωντάνεψαν στην αίθουσα τον ανείπωτο πόνο του δυστυχήματος που βύθισε την Ελλάδα στο πένθος.
Για την ενίσχυση των ελληνικών σπουδών στις ΗΠΑ τα έσοδα της συναυλίας.
Μετά τη συναυλία το λόγο πήρε ο επικεφαλής των διοργανωτών πρόεδρος της ΠΣΕΚΑ Φίλιπ Κρίστοφερ για να αναφερθεί στο σκοπό για τον οποίο αναλήφθηκε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, την ενίσχυση του τμήματος ελληνικών και βυζαντινών σπουδών του Queens College και του Hellenic American Project – Researching, Documenting, Presenting the Greek American Community (https://www.hapsoc.org/home/)και ευχαρίστησε όλους, όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της συγκεκριμένης συναυλίας με πρώτο βέβαια τον ίδιο το Μανώλη Μητσιά, το οποίο ο κ. Κρίστοφερ χαρακτήρισε το «Φρανκ Σινάτρα» της Ελλάδας λέγοντας μάλιστα ότι φωνή του είναι αναλλοίωτη και ακούγεται όπως και πριν πενήντα χρόνια, ίσως και καλύτερα! Ο κύριος Κρίστοφερ τόνισε ότι ο Μανώλης Μητσιάς προσφέρθηκε να τραγουδήσει αφιλοκερδώς για τον συγκεκριμένο σκοπό ενώ ευχαρίστησε επίσης την Ελληνική Δημοκρατία, για την προσφορά των εισιτηρίων και όλες της ομογενειακές οργανώσεις που συνέβαλαν.
Οι ελληνικές Κυριακές της Grace Meng
Ο κύριος Κρίστοφερ κάλεσε στο βήμα και τη βουλευτής Grace Meng (US House of Representatives, 6η περιφέρεια) η οποία παρέστη στη συναυλία. Η κυρία Meng αναφέρθηκε στις σχέσεις της με την ελληνική και κυπριακή ομογένεια, μιλώντας χαρακτηριστικά για τις «ελληνικές» Κυριακές των παιδικών της χρόνων με τις παρέες της στην Αστόρια, και παρέδωσε τιμητική διακήρυξη στον Έλληνα τραγουδιστή σύμφωνα με την οποία η 23η Σεπτεμβρίου, ημέρα της συναυλίας, κηρύσσεται ημέρα Μανώλη Μητσιά για την 6η περιφέρεια, τονίζοντας ότι η κατά τα άλλα διχασμένη Αμερικανική πολιτική, ενώθηκε στο θέμα της τιμητικής διάκρισης στο Έλληνα ερμηνευτή.
Συνωστισμός … προσφορών
Επιταγές για το τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Queens College και του Hellenic American Project προσέφεραν ο Επίσκοπος Ναζιανζού κ. Αθηναγόρας εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου, η πρόεδρος της Χιακής ομοσπονδίας Κυριακή Καλογερά εκ μέρους και του πρώην προέδρου κύριου Μάρκου Μαρινάκη. Ο Ύπατος πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Σάββας Τσίβικος προσέφερε συνολικά τρεις επιταγές. Η πρώτη εκ μέρους της σημαντικότερης ίσως αν συνυπολογίσουμε τη μεγάλη ιστορία της, ομογενειακής οργάνωσης, της ΑΧΕΠΑ, η δεύτερη εκ μέρους μιας ακόμα οργάνωσης που βρίσκεται για δεκαετίας στην πρωτοπορία της προσφοράς στην ομογένεια, των Pangregorian, και επειδή, όπως είπε αστειευόμενος δεν θέλει να φαίνεται ότι προσφέρει τα λεφτά των άλλων, μια προσωπική επιταγή. Επιταγές προσέφεραν επίσης ο πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Καναδά Μανώλης Κώστας, Δήμος Σιώκης εκ μέρους του συλλόγου “Ομόνοια” των Καστοριανών, ο Χρήστος Βουρνάς εκ μέρους του συλλόγου των Αρκάδων “Ο Γέρος του Μωριά”, ο Σάββας Κωνσταντινίδης από τον σύλλογος της Κεφαλονιάς, ο προσωπικός φίλος του κ. Μητσιά Χρήστος Ρίζος, ο οποίος συνέβαλε και στην πραγματοποίηση της συναυλίας και ο Ευστάθιος Βαλλιώτης.
Έκκληση για περαιτέρω στήριξη των Ελληνικών σπουδών.
Ο κύριος Βαλλιώτης, γνωστός στην ομογένεια για τις μεγάλες του χορηγίες, σε μια παθιασμένη παρέμβαση αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τα (ιδιωτικά, αμερικανικά) πανεπιστήμια στα οποία σπούδασαν πριν από χρόνια τα παιδιά του ακόμα του τηλεφωνούν και του ζητούν χορηγίες, ενώ μια αντίστοιχη προσπάθεια δεν έχει γίνει για τους εν τω μεταξύ πολλές χιλιάδες αποφοίτους του Queens College, κάτι όμως που φαίνεται ότι θα αρχίσει να συμβαίνει. Τόσο ο κύριος Βαλλιώτης, όσο και ο κύριος Κρίστοφερ τόνισαν το γεγονός ότι γειτονική μας χώρα ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια στις ΗΠΑ για την προβολή της (ιδιαίτερα εμφανείς μάλιστα αυτές τις μέρες στο Μανχάταν) και υποστηρίζει πάνω από 80 τμήματα σπουδών, καλώντας την ομογένεια να στηρίξει τα λιγοστά τμήματα των ελληνικών σπουδών. Την ευγνωμοσύνη τους προς τους οργανωτές, τους χορηγούς για το σεβαστό ποσό το οποίο συγκεντρώθηκε αλλά και τον Μανώλη Μητσιά για την ευγενική του χειρονομία αλλά και τη μεγάλη του προσφορά στο ελληνικό τραγούδι εξέφρασαν επίσης εκ μέρους του τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Queens College, οι καθηγητές Νίκος Αλεξίου, Γεράσιμος Κατσάν και Μαρία Αθανασοπούλου.
Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου: Απόλυτη προτεραιότητα η καλλιέργεια της Ελληνικής γλώσσας
Σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη. Ο κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, αφού εξήρε το ήθος και την ανεκτίμητη προσφορά του Μανώλη Μητσιά στο ελληνικό τραγούδι, τόνισε και αυτός με τη σειρά του την σημασία της ενίσχυσης των ελληνικών σπουδών στις ΗΠΑ, και γιατί αυτή είναι απαραίτητη προυπόθεση για τη συνέχεια και την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας στην ομογένεια, εκ των ων ουκ άνευ για τη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε επίσης ο Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Δημήτρης Παπαγεωργίου καθώς και η διευθύντρια του Γραφείου Δημόσιας Διπλωματίας της Ελλάδας στην Νέα Υόρκη, υπό την αιγίδα του οποίου τελούσε η συναυλία, κ. Μαίρη Βαξεβανίδου.
Ο κύριος Φίλιπ Κρίστοφερ εξήρε επίσης την προσφορά του, επίσης παρόντα στη συναυλία, εκδότη της Hellenic News of America Paul Kotrotsios τόσο για τη δωρεά (επιταγή) που προσέφερε, όσο και για το γεγονός ότι η εφημερίδα ήταν χορηγός επικοινωνίας της συγκεκριμένης συναυλίας και διαχρονικά στηρίζει τις προσπάθειες για την ενίσχυση της παιδείας και του πολιτισμού της ομογένειας.
Το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του Οδυσσέα Ελύτη, μια κραυγή δικαιοσύνης για τα διαχρονικά δίκαια του Ελληνισμού και της μαρτυρικής Κύπρου, ολοκλήρωσε την ιδιαίτερη βραδιά: «Μη, παρακαλώ Σας, μη λησμονάτε της χώρα μου»!
