Του Φώτη Καλιαμπάκου – Special to the Hellenic News of America
Ο σπουδαίος ερμηνευτής έργων όλων των μεγάλων Ελλήνων συνθετών θα εμφανιστεί στην Αστόρια για μία μόνο συναυλία στις 23 Σεπτεμβρίου.
Μανώλης Μητσιάς – Η ζωντανή ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.
Διανύοντας πια την έκτη δεκαετία της αδιάλειπτης παρουσίας του στο κορυφαίο πάντα επίπεδο του ελληνικού τραγουδιού ο Μανώλης Μητσιάς δεν χρειάζεται συστάσεις. Ο δημοφιλής καλλιτέχνης, ο οποίος διατηρεί επίσης εδώ και δεκαετίας στενή σχέση με την ελληνική ομογένεια με αμέτρητες εμφανίσεις εκτός Ελλάδας θα βρεθεί για άλλη μια φορά στη Νέα Υόρκη για μια ξεχωριστή συναυλία με αναφορές σε όλη του την πορεία, η οποία σχεδόν ταυτίζεται με την πορεία του ελληνικού τραγουδιού. Ο παλαίμαχος ερμηνευτής με καταγωγή από τη Χαλκιδική και μουσικές σπουδές στη Θεσσαλονίκη εμφανίστηκε σε μικρή ηλικία στη σκηνή, και έγινε ιδιαίτερα γνωστός από την πρώτη κιόλας δισκογραφική του δουλειά το 1969 με την ιδιαίτερη επιτυχία του τραγουδιού: «Στην Ελευσίνα μια φορά». (Μουσική: Δήμος Μούτσης, Στίχοι: Βασίλης Ανδρεόπουλος) Με αυτόν η ιδιαίτερη τρυφερή θα λέγαμε χροιά της φωνής, τα ιδιαίτερα χρώματα και η ευαισθησίας της ερμηνείας του Μανώλη Μητσιά έγιναν γνωστά σε όλη την Ελλάδα. Από τότε ο σπουδαίος αυτός ερμηνευτής, ο οποίος εκπέμπει και μια οικειότητα και φυσική, θα λέγαμε, ευγένεια συνεργάστηκε στενά με όλους τους μεγάλους συνθέτες του ελληνικού τραγουδιού, για να αναφέρουμε μόνο κάποιος από αυτούς το Βασίλη Τσιτσάνη, το Μάνο Χατζηδάκη, το Μίκη Θεοδωράκη, το Γιάννη Σπανό, το Γιάννη Μαρκόπουλο, ο οποίος έφυγε πρόσφατα από την ζωή και συνεργάζεται ακόμα με το Σταύρο Ξαρχάκο και το Μίμη Πλέσσα.
Τραγούδια με ταυτότητα!
Πέραν όμως από τους κορυφαίους με τους οποίους συνεργάστηκε, τα περισσότερα τραγούδια με τα οποία ταυτίστηκε ο Μανώλης Μητσιάς είναι έργα σημαντικών ποιητών ή στιχουργών και αναφέρονται, πέραν από τον έρωτα, την καθημερινότητα και στην ιστορία, τους αγώνες, τις ευαισθησίες του Ελληνισμού. Χαρακτηριστική για τη σημασία που έχουν κάποια από αυτά τα τραγούδια για την ελληνική ταυτότητα και αυτογνωσία είναι μια ιστορία την οποία αφηγήθηκε ο Μανώλης Μητσιάς στην ΕΡΤ3 πριν από αρκετά χρόνια (και τη μεταφέρουμε από μνήμης, οπότε ίσως κάποιες λεπτομέρειες να μην είναι πλήρεις). Δύο πρώην πρωθυπουργοί αναφέρθηκαν σε δύο από τα τραγούδια που ερμήνευε.
Διαπλέοντας την ιστορία «με μια πιρόγα»
Ο πρώτος (δεν είναι πια εν ζωή), τη δεκαετία του 1980, αναφερόμενος στο τραγούδι: «Ερωτικό-Με μια πιρόγα» (στίχοι: Άλκης Αλκαίος, μουσική: Θάνος Μικρούτσικος) είπε ότι αυτό αφηγείται σχεδόν όλη την ιστορία της Ελλάδας όσον αφορά την εξάρτησή της από ξένες δυνάμεις, προφανώς αναφερόμενος ειδικότερα στους στίχους: «Κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι»! Η επιλογή του συγκεκριμένου τραγουδιού ήταν μάλλον χαρακτηριστική και για την οπτική αλλά και το θέμα στο οποίο εστίαζε ιδιαίτερα ο συγκεκριμένος πολιτικός.
Αγώνες του Ελληνισμού «στα μαρμαρένια του Χάρου αλώνια»
Παρόμοια θεματική αλλά ελαφρώς διαφορετική οπτική, επίσης χαρακτηριστική για την πολιτική τοποθέτηση, η επιλογή του δεύτερου πρωθυπουργού από τη δεκαετία του 2000. Εκείνος χαρακτήρισε ως δεύτερο εθνικό ύμνο το τραγούδι: «Τσάμικος». Πράγματι το αριστούργημα των Μάνου Χατζιδάκι και Νίκου Γκάτσου συνοψίζει σε πολύ λίγους στίχους την πορεία του Ελληνισμού. Χαρακτηρίζει την Ελλάδα «μια φλούδα γης» (θυμίζει το ότι η Αττική κατά τον Θουκυδίδη είναι «λεπτόγεως»), αναφέρεται και αυτό στην διαπάλη μεγάλων δυνάμεων και στη διεκδίκηση του ελληνικού χώρου και στην διαχρονική προσπάθεια των Ελλήνων να την προστατεύσουν – «για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα απ΄ το τσακάλι και την αρκούδα», στη σχέση με την Ορθοδοξία – «μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς», ενώ σε μια ιδιαίτερη μεταφορά που τονίζει τον τραγικό (με την αρχαιοελληνική έννοια) ο αγώνας αυτός παρουσιάζεται ως ένα πανηγύρι στο οποίο χορεύουν όλοι οι αντρειωμένοι της ελληνικής ιστορίας, αναφέρονται ονομαστικά μόνο ο Διγενής και ο Νικηταράς στον αέναο αγώνα για ελευθερία. Το «πανηγύρι» αυτό της διαχρονίας του ελληνισμού λαμβάνει χώρα με σαφή αναφορά του ποιητή στα χρόνια της αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης και στην δημοτική παράδοση «στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια»! Και σε αυτή την πορεία ύστατος κριτής και αφέντης είναι βέβαια ο θεός, ερμηνευτής όμως της θελήσεως και της κρίσης του, ο προσωποποιημένος στο ποίημα, ελληνικός λαός!
Η Παγκύπριος οργανώτρια της συναυλίας
Δυστυχώς οι αγώνες του Ελληνισμού για την πορεία «απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά» ούτε αποτελούν μόνο ιστορία ούτε έχουν δικαιωθεί όλοι. Η Κύπρος, σε λίγο συμπληρώνεται μισός αιώνας, πενήντα ολόκληρα χρόνια από την τουρκική εισβολή, παραμένει μια ανοιχτή πληγή του Ελληνισμού. Ο Μανώλης Μητσιάς διατηρεί στενή σχέση και με τον Κυπριακό Ελληνισμό, έχει ασφαλώς τραγουδήσει τραγούδια με θέμα την Κύπρο, αλλά και Κυπρίων συνθετών, όπως του Μάριου Τόκα, αλλά και του νεότερου Γιώργου Θεοφάνους, ενώ όπως προαναφέραμε πάρα πολλά από τα τραγούδια του αναφέρονται στην ιστορία και τους αγώνες του Ελληνισμού. Τη συναυλία την οποία οργανώνει η Παγκύπριος Ομοσπονδία με τα έσοδα να πηγαίνουν για την ενίσχυση του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών του Queens College. Γι’ αυτό τόσο ο Πρόεδρος της Παγκυπρίου Φίλιπ Κρίστοφερ, ο Ύπατος Πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Σάββας Τσιβίκος και ο καθηγητής του Queens College Νίκος Αλεξίου απηύθυναν κάλεσμα προς του ομογενείς να κατακλείσουν στις 23 Σεπτεμβρίου στις 7 το απόγευμα την κεντρική αίθουσα του Queens College, ασφαλώς και για να συμβάλλουν στην ενίσχυση αυτού του πνεύμονα των ελληνικών σπουδών στην καρδιά της Νέας Υόρκης αλλά και κυρίως για να τιμήσουν τον κορυφαίο Έλληνα ερμηνευτή.
Χορωδία της Παγκυπρίου – Φύτος Στράτης
Με το Μανώλη Μητσιά στη συναυλία θα συμπράξουν η Νανά Μπινοπούλου και η Χορωδία της Παγκυπρίου υπό την διεύθυνση του μόνιμου μουσικού της διευθυντή Φύτου Στράτη. Η Χορωδία αυτή με πολλές εμφανίσεις κάθε χρόνο πετυχαίνει να κρατάει τους ομογενείς σε επαφή με το ελληνικό τραγούδι, με τις συναυλίες καμιά φορά να είναι ιδιαίτερα «διδακτικές» όταν έχουν επίκεντρο κάποιο συγκεκριμένο συνθέτη ή κάποια ιδιαίτερη αφορμή. Η χορωδία επίσης δίνει την ευκαιρία συμμετοχής σε νεαρούς ταλαντούχους μουσικούς που σπουδάζουν σε κορυφαία μουσικά πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης να εμφανιστούν στην ομογένεια, ενώ όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση της εμφάνισης με το Μανώλη Μητσιά, δίνεται η ευκαιρία στην ίδια τη χορωδία να συνεργαστεί και να «διδαχθεί» και η ίδια με τους κορυφαίους εκπροσώπους του ελληνικού τραγουδιού. Μια τέτοια συνεργασία ήταν και η περσινή συμμετοχή της και πάλι υπό τη διεύθυνση του Φώτου Στράτη στη συναυλία αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη στο εμβληματικό Stern Auditorium του Carnegie Hall.
Σημείωση: Ο Φώτης Καλιαμπάκος είναι μέλος της Ένωσης Μουσικοκριτικών Βορείου Αμερικής (MCANA)
