Τον σημαντικότερο πολιτικό στη νεότερη ελληνική ιστορία, «ο οποίος είχε το μέγα προσόν να μην πραγματοποιεί το αυτονόητο και να μην μένει εγκλωβισμένος ούτε καν στις δικές του επιλογές», χαρακτήρισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Νίκος Δένδιας σε χαιρετισμό του στην ημερίδα με θέμα “Στρατηγικές Επιλογές του Ελευθερίου Βενιζέλου στην Εξωτερική πολιτική”, υπό τη συνδιοργάνωση της Σχολής Εθνικής Άμυνας και του Ιδρύματος Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”.
Μάλιστα, εξέφρασε την πεποίθηση πως «δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος πολιτικός σε πανευρωπαϊκό, αν όχι σε παγκόσμιο επίπεδο, που να παρουσίασε τις πολλαπλές ικανότητες του Ελευθερίου Βενιζέλου».
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο υπουργός Εξωτερικών είπε πως η φετινή χρονιά ίσως είναι το πιο καλό χρονικό σημείο για να μπορέσει κανείς να μελετήσει τη στρατηγική σκέψη τού μεγάλου πολιτικού Ελευθερίου Βενιζέλου.
«Γιατί το λέω αυτό; Διότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, καταρχήν, υπήρξε ο πολιτικός της υλοποίησης της Μεγάλης Ιδέας. Με αυτό γαλουχήθηκε, και αυτό πραγματοποίησε ως κύρια επιλογή της πολιτικής του. Αυτό, όμως, που είναι αξιοσημείωτο πέραν της επίτευξης -σε μεγάλο βαθμό- της εθνικής ολοκλήρωσης, είναι η ετοιμότητα του για αλλαγή στρατηγικής επιλογής όταν οι συνθήκες επέβαλαν μια άλλη στρατηγική. Αναφέρομαι, κυρίως, στις επιλογές του στην εξωτερική πολιτική το διάστημα που επίσης υπήρξε πρωθυπουργός και είναι λιγότερο προβεβλημένο, το 1928-1932. Όταν ο ίδιος πολιτικός της Μεγάλης Ιδέας προέταξε ως δόγμα, πλέον, την αναδημιουργία της Ελλάδας, την εσωτερική της οργάνωση, τη σταθερότητα και την οικονομική της ακμή. Άλλαξε ακόμα και το δόγμα των Ενόπλων Δυνάμεων της εποχής. Ήρθε σε σύγκρουση με τον στενό του φίλο και επιλογή του, τον Στρατηγό Μαζαράκη-Αινιάν. Θυσίασε ακόμα και την προοπτική ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων και της Κύπρου ως πρόταγμα των διαπραγματεύσεων με την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, για να δημιουργήσει σχέσεις με τις χώρες αυτές που θα του επέτρεπαν να πραγματοποιήσει τον κύριο στρατηγικό του στόχο, την ανασυγκρότηση της Ελλάδας» εξήγησε ο Νίκος Δένδιας.
Συνεχίζοντας στο ίδιο πνεύμα, είπε πως ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναδεικνύεται σε ένα εξαιρετικό πνεύμα, ένας πολιτικός ο οποίος μπορεί να βλέπει καθαρά, να μην εγκλωβίζεται ούτε καν στις ίδιες του τις στρατηγικές επιλογές, αλλά να αναπροσαρμόζει στόχους και δυνατότητες αγνοώντας, επίσης, το πολιτικό κόστος για αυτόν.
«Διότι η επιλογή να μην προτάξει στις σχέσεις με την Ιταλία το ζήτημα της Δωδεκανήσου υπήρξε επώδυνη πολιτικά για τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Δεν δίστασε καθόλου. Θεωρούσε ότι με την Ιταλία η Ελλάδα όφειλε να βρεθεί σε στενή συνεννόηση για να πραγματοποιηθούν οι κύριοι στόχοι. Είχε, επίσης, ακριβώς αυτήν τη στοχοπροσήλωση. Δεν διεσπάτο σε πολλαπλούς στόχους».
Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών εξήρε τη διορατικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου στα θέματα των Ενόπλων Δυνάμεων είναι πασίγνωστη. «Όχι μόνο τις αναδιοργάνωσε, πριν από τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, αλλά επίσης, να σας πω και ένα άλλο παράδειγμα που ακροθιγώς αναφέρθηκε: δημιούργησε Υπουργείο Αεροπορίας, ξέροντας ότι αυτό είναι το νέο σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων το οποίο θα παίξει πρωταρχικό ρόλο» υπογράμμισε.
Ακολουθώντας το παράδειγμά του, όπως είπε, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα, ανεξάρτητα από το Brexit, πρέπει πάντοτε να έχει στενές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο, για αυτό και το επισκέφθηκε τρεις φορές τους τελευταίους δώδεκα μήνες, εξήγησε.
Όσον αφορά τη βιβλιογραφία, αναφέρθηκε στο βιβλίο που του χάρισε ο πρώην πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Llewellyn-Smith για την Ιωνική τραγωδία και στο βιβλίο τού καθηγητή Richter για την περίοδο 1919-1922.
Σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου την περίοδο 1928 – 1932, έκανε ειδική αναφορά στη διδακτορική διατριβή στο Fletcher του Πανεπιστημίου Tufts του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή. «Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο, γιατί αναφέρεται και στην οικονομική εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, κάτι που και σήμερα έχει μεγάλη σημασία» τόνισε.
Ο Νίκος Δένδιας ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του με ένα μάλλον άγνωστο παράθεμα, όπως είπε, του Ουίνστον Τσόρτσιλ, επίσης γνωστός τού Ελευθερίου Βενιζέλου, όπως και ο Λόιντ Τζορτζ που ήταν στενός φίλος του εκείνη την εποχή, για την Ελλάδα.
«”Η Ελλάδα εκοιμήθη”, όταν λέει “εκοιμήθη” ο Τσόρτσιλ μας ήξερε καλά, αναφέρεται στα ελαττώματα της φυλής μας “η Ελλάδα εκοιμήθη και πραγματοποίησε την αυτοκρατορία των ονείρων της και την απώλεσε μόλις αφυπνίσθη”, μόλις δηλαδή τα εθνικά μας ελαττώματα πήραν πάλι το πάνω χέρι» σημείωσε.
Ο Νίκος Δένδιας ευχαρίστησε τη Σχολή Εθνικής Άμυνας και το Ίδρυμα Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” για την πρόσκληση να απευθύνει κάποιες σκέψεις σε αυτή την ημερίδα για τις στρατηγικές επιλογές του Ελευθέριου Βενιζέλου στην εξωτερική πολιτική.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
