Μια συγκλονιστική μαρτυρία, όπως την έζησε, την κατέγραψε και απέστειλε στη δημοσιογράφο, Μαρία Ζούγρα η δασκάλα μουσικής, Χαρούλα Ντούφα
15 Απριλίου 2023, ώρα 09:00 περίπου, πρωινό Μ. Σαββάτου. Έχω ανοιχτή την πόρτα και τα παράθυρα να μπαίνει η λιακάδα και φρέσκος αέρας. Η εκκλησία, ακριβώς δίπλα, έχει μόλις σημάνει την καμπάνα για το εκκλησίασμα. Από την πλαϊνή πόρτα του ιερού, που είναι ανοιχτή, ακούγεται η λειτουργία.
Ξαφνικά ο κόσμος σείεται κι αρχίζουν να ακούγονται πυροβολισμοί. Έκπληκτη, χωρίς να πολυκαταλαβαίνω ότι έχει ξεκινήσει πόλεμος, παραμένω στο δωμάτιο με ακόμα ανοιχτά παράθυρα και πόρτα, και περιμένω να περάσει η μπόρα. Ξεκινάω να κάνω τα πρώτα post και φίλοι μου αρχίζουν να εύχονται «Καλό Πάσχα», καθώς νομίζουν ότι είναι βεγγαλικά που πέφτουν.
Έξω βλέπω ανθρώπους να κινούνται γρήγορα να μπουν σε κτίρια του Campus να προστατευθούν. Μετά από μερικά λεπτά ακούω την πόρτα να ανοίγει και να μπαίνει ένα αυτοκίνητο. Δεν περνάνε λίγα λεπτά και βλέπω το αυτοκίνητο να κινείται προς την άλλη μεριά της εκκλησίας, όπου δεν έχω ορατότητα. Άνδρες είναι σε διαρκή κίνηση γύρω του. Αργότερα μαθαίνω ότι τραυματίστηκαν οι δύο Έλληνες (άντρες) που ζούσαν στην ελληνική κοινότητα ,στη μια μεριά του Campus. Τους φόρτωσαν στο αυτοκίνητο, το οποίο έφυγε, κι έκτοτε είμαστε κλεισμένοι στα δωμάτια μας με κλειστά παράθυρα να μη δεχτούμε καμιά αδέσποτη σφαίρα.
Σύντομα το ρεύμα και το νερό κόβονται. Το μαγείρεμα και η χρήση του μπάνιου δυσκολεύουν. Αρχίζω να μετράω το νερό, 2 μπουκάλια, κι εύχομαι να έχουν όλα τελειώσει, πριν τελειώσει το νερό μου. Οι οβίδες και οι πυροβολισμοί δεν έχουν σταματήσει να πέφτουν. Η θερμοκρασία ανεβαίνει. Σύντομα βρίσκομαι στο κρεβάτι, ανήμπορη και αδύναμη από τη ζέστη. Με κάθε οβίδα που σκάει δίπλα μας, το ταβάνι σείεται κι ακούγεται ένας ανατριχιαστικός ήχος. Περιμένω από λεπτό σε λεπτό να πέσει το ταβάνι. Αυτή η σκέψη, με κινητοποιεί τη δεύτερη μέρα να φτιάξω ένα μικρό φρούριο κάτω από ένα μικρό πλαστικό τραπέζι. Απλώνω το στρώμα γυμναστικής, ρίχνω το μαξιλάρι στη μια άκρη και απλώνω ένα σεντόνι απο πάνω να καλύπτει τις πλευρές του τραπεζιού απο τυχόν εκτοξευόμενα αντικείμενα σε περίπτωση ανατίναξης.
Οι πυροβολισμοί είναι ακατάπαυστοι. Κυρίως, όταν έπεφταν οι βαρείς πυροβολισμοί, πεταγόμουν αμέσως κάτω απο τραπέζι και παρέμενα εκεί για ώρες. Τα πυρά όμως, δε σταμάτησαν λεπτό.
Είχαμε δικτυωθεί σε ένα group μια ομάδα εκπαιδευτικών του σχολείου. Ελέγχαμε τακτικά ο ένας τον άλλον. Είμασταν όλοι στα πατώματα, κάποιοι κάτω από κρεβάτι, κάποιος μέσα σε μια βαλίτσα. Τη δεύτερη μέρα, μόλις πέφτει το φως, μας προσεγγίζει ο φύλακας του σχολείου, να δει πώς είμαστε. Έχει ανοίξει και τη γεννήτρια και καταφέρνουμε να μαγειρέψουμε, να γεμίσουμε μπουκάλια με νερό και να φορτίσουμε τα κινητά μας για να κρατάμε επικοινωνία με τους ανθρώπους μας.
Την τρίτη μέρα τα ίδια. Περνάμε τη μέρα στα πατώματα, μέσα στη ζέστη, χωρίς νερό και φαγητό. Ένα μήνυμα κυκλοφορεί στην ομάδα μας, που αναφέρει να έχουμε έτοιμο ένα σακίδιο εκκένωσης με τα βασικά πράγματα. Η ελπίδα ανθίζει. Βρίσκω δύναμη και φτιάχνω όχι μόνο 2 μικρά σακίδια εκκένωσης, αλλά και τις 2 μου βαλίτσες με όλα μου τα πράγματα. Η σκέψη μου είναι, εάν φύγουμε χωρίς τα πράγματά μας, να είναι τουλάχιστον έτοιμα να ζητήσω από κάποιον απλά να τα αποστείλει. Ακόμα δε γνωρίζαμε την έκταση που θα έπαιρναν τα πράγματα. Δε γνωρίζαμε τίποτα. Κάθε μέρα που ξημέρωνε, άνθιζε και η ελπίδα, και κάθε μέρα που βράδιαζε, η ελπίδα χανόταν. Ξανά και ξανά. Για 11 συνεχείς μέρες. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί ήταν με τις οικογένειές τους κλεισμένοι. Μικρά παιδιά, 2 ετών, 9, 10, 13 ετών.
Το απόγευμα της τρίτης μέρας το ρεύμα δεν ήρθε. Άνοιξα δειλά την πόρτα, πήρα ένα πλαστικό τραπέζι απ’ έξω, το έβαλα μπροστά μου σαν ασπίδα και τοίχο – τοίχο, έκανα τον γύρο του Campus και έφτασα στη βιβλιοθήκη του σχολείου. Έκπληκτη είδα ντόπιες κυρίες που είχαν έρθει να καθαρίσουν το Σάββατο, κι έκτοτε έμεναν στη βιβλιοθήκη παγιδευμένες. Είχαν πάρει στρώματα από το νηπιαγωγείο και κοιμόντουσαν στο πάτωμα. Πολύμπριζα ξεπρόβαλλαν από κάθε γωνιά, γεμάτα με φορτιστές και κινητά. Σ’ ένα τραπέζι, λίγο φαγητό. Στη διπλανή αίθουσα, είχαν στρώσει στρώματα, χωρίς σεντόνια, οι άντρες, καθώς στη μουσουλμανική αυτή χώρα, άντρες και γυναίκες δε μπορούν να διαμένουν στον ίδιο χώρο.
Αναγνώρισα τον λογιστή, δυο σχολικούς φύλακες, τον φύλακα της Μητρόπολης, δύο εργάτες ηλεκτρολόγους και τον ιδιοκτήτη του μικρού γωνιακού Mini market, ακριβώς απ’ έξω. Ζήτησα από τον φύλακα να ανοίξει τη γεννήτρια για να φορτίσουμε και να μαγειρέψουμε. Με κίνδυνο της ζωής του, καθώς η γεννήτρια βρισκόταν έξω από το Campus, ο φύλακας εκείνη τη φορά και κάθε άλλη που χρειαζόμασταν τη γεννήτρια, βγήκε έξω να την ανοίξει. Από τον ιδιοκτήτη του Mini market ζήτησα να φέρει μια εξάδα νερά για εμένα και μερικά snacks. Έφυγα πάλι τοίχο – τοίχο για το δωμάτιό μου, με προστασία το τραπέζι. Ειδοποιώ στην ομάδα των δασκάλων ότι θα μου φέρει πράγματα, και καθώς τα πυρά ως εκ θαύματος έχουν παύσει εκείνη την ώρα, σε δέκα λεπτά έχουν όλοι μαζευτεί έξω από το δωμάτιό μου, με μοναδικό φως τις οθόνες των κινητών μας. Τους κοιτάζω, καθώς αρχίζουν να παραγγέλνουν τόνο, chips, coca cola… Δεν μπορώ να πιστέψω ότι τους βλέπω μετά από τρεις ημέρες κι ότι είμαστε όλοι καλά! Βλέπω τα παιδιά να μην είναι φοβισμένα και να μιλάνε μεταξύ τους. Στο τέλος, δε θέλανε να χωρίσουνε, έπρεπε όμως να επιστρέψουμε, καθώς ήταν επικίνδυνα να παραμένουμε έξω.
Η τέταρτη μέρα κύλισε παρόμοια. Μόλις έπεσε το φως, ήρθαν και οι δυο φύλακες να δουν αν είμαστε όλοι καλά, και προμήθευσαν κάθε δωμάτιο με μια μεγάλη μπουκάλα νερό.
Και ήρθε η πέμπτη μέρα, 19 Απριλίου 2023. Ξημέρωσε, νύχτωσε, κι εμείς κλεισμένοι κι αποκαμωμένοι στα δωμάτιά μας. Περίπου στις 21:30 στέλνω ένα μήνυμα στην οικογένειά μου ότι είμαι καλά. Περίπου την ίδια ώρα έρχεται ένα μήνυμα στην ομάδα των εκπαιδευτικών, πως ένα διαμέρισμα δέχτηκε σφαίρα, που πέρασε μέσα από το παράθυρο και το έσπασε. Ο εκπαιδευτικός μας ενημερώνει ότι εγκαταλείπει το διαμέρισμα και τρέχει με την οικογένειά του να κρυφτούν στο σχολείο. Μετακινούμαι στην κουζίνα και τη στιγμή που κρατάω ένα μπολ με ρύζι, μια οβίδα σκάει ακριβώς απ΄ έξω. Τα τζάμια μου γίνονται θρύψαλα και εκτοξεύονται πάνω μου και σε όλο τον εκτεθειμένο χώρο.
Σοκαρισμένη, τρέχω κάτω από το τραπέζι και τη στιγμή που αρπάζω το κινητό και γράφω στην ομάδα των εκπαιδευτικών ότι χτυπήθηκα, σκάει άλλη μια οβίδα, στοχευμένα. Ο χώρος γεμίζει με σκόνη και θραύσματα. Αμέσως μετά, μια τρίτη και τελευταία οβίδα σκάει. Τα χέρια μου τρέμουν, μηνύματα αρχίζουν να έρχονται ότι επλήγησαν όλα τα διαμερίσματα και όλοι μαζί εγκαταλείπουν προς το σχολείο. Ο φρουρός έχει έρθει και τρέχει πάνω κάτω ενθαρρύνοντάς μας να εγκαταλείψουμε. Του ζητάω να κλείσει τον γενικό διακόπτη ρεύματος, μην πάρουμε φωτιά. Τα αυτιά μου βουίζουν, είμαι χαμένη. Θυμάμαι να αρπάζω τα σακίδια εκκένωσης που είχα έτοιμα, να κλειδώνω και να τρέχω στο ανοιχτό προαύλιο να φτάσω στη βιβλιοθήκη. Φτάνω. Κάθομαι σε μια καρέκλα, τα πράγματά μου δίπλα. Ατενίζω το κενό. Έχω πάθει σοκ. Δίπλα μου μια οικογένεια αρχίζει να στήνει στρωματάκια για τον ύπνο τους κάτω από ένα τραπέζι… Το ίδιο απόγευμα, σχεδόν όλοι οι ντόπιοι κατάφεραν να εγκαταλείψουν το σχολείο, κάποια στιγμή που έπαυσαν τα πυρά.
Οι μέρες περνούν αργά. Όμορφες, καλοκαιρινές μέρες που σε προσκαλούν έξω, κι εμείς πρέπει να αγνοήσουμε το κάλεσμα και να παραμείνουμε στα σκοτεινά. Κάποιος θα μαγειρέψει ένα γεύμα για όλους μας. Σταδιακά, έχουμε όλοι πάει στα διαμερίσματά μας κι έχουμε φέρει όλα μας τα φαγητά, χαρτιά, σαπούνι. Με ρίσκο της ζωής μας, κάποιοι μονάχοι, κάποιοι σε μικρές παρέες. Τέλος καταφέραμε να έχουμε τα απαραίτητα σε επάρκεια.
Κάποιοι έχουν διακρίνει ελεύθερους σκοπευτές κατα μήκος του σχολείου. Κάνουμε πως δε βλέπουμε, αποστρέφουμε το βλέμμα και δε δείχνουμε. Κρατάμε τα παιδιά ασφαλή και απασχολημένα. Είμαστε όλοι κουρασμένοι και με ελάχιστο ύπνο. Προσπαθούμε να κάνουμε χιούμορ και βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Και δε σταματάμε να έχουμε επικοινωνία με τις πρεσβείες των χωρών μας.
Την 8η μέρα, πρέπει να ήταν 22 Απρίλη 2023, ένας δάσκαλος εμφανίζεται χαράματα και ενημερώνει πως φεύγει. Οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμα. Πήρε τη γυναίκα του και το παιδί του, 2 ετών, μαζί με τα σακίδιά τους και βγήκαν από το Campus αφού πρώτα ζήτησαν να μιλήσει ο φύλακας με τη μονάδα των στρατιωτικών που βρίσκονταν ακριβώς απ’ έξω. Κανείς δεν ξέρει πότε αποφασίστηκε. Έφυγαν ξαφνικά, χωρίς να χαιρετήσουν, με τα πόδια…
Δεν περνάει πολλή ώρα και δεχόμαστε ειδοποίηση από τον Μητροπολίτη Σάββα να πάρουμε τα σακίδιά μας, όλοι οι Έλληνες, να μπούμε σε 2 αυτοκίνητα και να κατευθυνθούμε προς την Ιταλική Πρεσβεία. Ετοιμάζουν λευκές πετσέτες σε κοντάρια, πηγαίνουμε αργά, με ανοιχτά παράθυρα και δύο παιδιά μπροστά στο κάθισμα του συνοδηγού μαζί με τον Πατήρ Γεώργιο. Πρώτη φορά αντικρίζουμε την εικόνα στους δρόμους. Καταστροφές, ερήμωση, ρημαγμένα και καπνισμένα κτίρια. Δύο διασταυρώσεις πιο κάτω μας σταματούν πυρά! Σταματάμε το όχημα. Ανεμίζουμε την άσπρη πετσέτα. Συνεχίζουμε. Στην επόμενη διασταύρωση ένα μεγάλο τμήμα του στρατού με τανκς κι άλλα όπλα μας σταματάει. Μας μιλάνε αραβικά και ζητάνε κάποιον να μιλάει αραβικά. Τους εξηγούμε ότι πάμε στην Ιταλική Πρεσβεία. « Έλληνες και πάτε στην ιταλική Πρεσβεία?». Μας κοιτάνε δύσπιστα. Τσεκάρουν και το δεύτερο αυτοκίνητο. Ο Μητροπολίτης Σάββας τους δείχνει το διπλωματικό του διαβατήριο. Παρατηρούμε τις καταστροφές γύρω μας. Τεράστιοι κάλυκες από τα κανόνια στοιβάζονται σε σωρούς στη μέση του δρόμου. Ένα μεγάλο κτίριο στο βάθος έχει μείνει ερείπιο απο τους απανωτούς βομβαρδισμούς. Εικόνες λυπηρές. Είμαστε κατατρομαγμένοι και προσπαθούμε να μην το δείχνουμε. Δε γνωρίζουμε πώς θα μας φερθούνε. Μας κοιτάνε καλά – καλά. Με τη δασκάλα δίπλα μου σφίγγουμε τα χέρια, σφιχτά και σιωπηλά, διοχετεύοντας όλο μας τον τρόμο και την αγωνία, προσπαθώντας να μη φανεί στο πρόσωπό μας. Στο τέλος, μας ζητάνε να επιστρέψουμε πίσω, καθώς λένε, πιο πέρα είναι μπλόκο παραστρατιωτικών, που δε θα μας αφήσουν να περάσουμε. Κάνουμε τη στροφή και επιστρέφουμε, χωρίς άλλα πυρά να στρέφονται εναντίον μας. Φτάνουμε ανακουφισμένοι, τρομαγμένοι, αποθαρρημένοι και θυμωμένοι πίσω στο Campus. Ένα χαλασμένο τηλέφωνο όσον αφορά τις ευθύνες: «Ποιος μας ενθάρρυνε να βγούμε στους δρόμους;», «ποιος μας κατεύθυνε στην ιταλική πρεσβεία;». Οι οδηγίες ήταν να πάμε στη Γαλλική Πρεσβεία. Πηγαίναμε σε λάθος προορισμό. Με λάθος τρόπο. Μπαίνουμε τρέχοντας, σκυφτοί, κουβαλώντας τα υπάρχοντά μας. Οι υπόλοιποι δάσκαλοι μας κοιτάζουν με απορία. Τα χέρια μας έχουν μουδιάσει. Είμαστε σοκαρισμένοι. Απομονωνόμαστε ο καθένας μόνος του για να κλάψουμε χωρίς να μας δουν τα παιδιά. Τουλάχιστον είμαστε ακόμα ζωντανοί…
Λίγη ώρα αργότερα παίρνουμε άλλες οδηγίες, να οδηγήσουμε προς ένα γαλλικό κομβόι που προστατεύεται απο ειδικές δυνάμεις και θα βγει οδικώς απο το Σουδάν. Επιμένουμε, ότι δε μπορούμε να ριψοκινδυνεύσουμε να βγούμε ξανά έξω. Καταφέρνουμε να έρθουμε σε συμφωνία. Να ξεκινήσει το κομβόι, να φτάσουν όσο πιο κοντά γίνεται σε εμάς, να αποσπαστεί το όχημα που προπορεύεται, να έρθει σε εμάς και να προηγείται οδηγώντας τα δυο αυτοκίνητά μας, μέχρι να ενωθούμε με το υπόλοιπο κομβόι και να συνεχίσουμε όλοι μαζί. Η ώρα περνά. Εμείς αναμένουμε έτοιμοι με τα σακίδια δίπλα μας. Μετά από περίπου μιάμιση με δύο ώρες αναμονής λαμβάνω ένα μήνυμα στο κινητό μου: «Χαρούλα είδαμε ότι χτυπήθηκε γαλλικό κομβόι με Έλληνες, έχεις κανένα νέο»; Το μήνυμα κάνει τον γύρο, και οι ελπίδες μας χάνονται. Το γαλλικό κομβόι ,όπου περιμέναμε να ενσωματωθούμε είχε χτυπηθεί! Σταματήσαμε να περιμένουμε βοήθεια…
Λίγο αργότερα, την ίδια μέρα, λαμβάνουμε ένα μήνυμα από το δάσκαλο που είχε εγκαταλείψει νωρίτερα με τα πόδια: «We are safe. We were offered drinks and chocolates and a car to drive ourselves. Of course, we refused the car. Now on our way out of Khartoum. Those RSF were very kind and even told us which routes to use, to Port Sudan, via Kassala”.
Μετά από μία ώρα λαμβάνουμε μηνύματα από δύο δασκάλες που έμεναν δυο τετράγωνα πιο κάτω και ήταν μαζί όλες αυτές τις μέρες: «We made out safe we are in a safe house somewhere in Khartoum, no car is safe, unless labeled or escorted the RSF we met were nice, friendly and helpful. They offered us water and snacks actually. You don’t need to use the personal car. Those rebels are nice, you can walk. We walked and the rebels were really nice so long as you just don’t provoke them. They will escort you when needed and show you a clear way for you within their territory. A car is a very bad idea, and on foot they can see you. They offered us drinks and were directing us. Once they see kids, they know this is a civilian”.
Η ελπίδα να σωθούμε, εάν φύγουμε με τα πόδια, γεννιέται. Κλωθογυρίζει στα μυαλά όλων μας. Όσο τρομαχτικό και να ακούγεται είχαμε δύο απόπειρες και δύο θετικά feedbacks. Οι μη – international teachers επικοινώνησαν με τις πρεσβείες τους για να ενημερωθούν για το μέρος συγκέντρωσης και διαφυγής. Μια μέρα ακόμα περνάει. Τη δέκατη ημέρα σηκώνονται όλοι νωρίς και φεύγουν με τα πόδια συνοδευόμενοι από τους δύο σχολικούς φύλακες. Δύο διαφορετικές εθνικότητες, σε δύο διαφορετικά μέρη συγκέντρωσης, δύο διαφορετικές πορείες αγωνίας απο δικούς μας ανθρώπους. Πίσω έχουν μείνει πλέον μόνο Έλληνες.
Μια οικογένεια 4 ατόμων κι εγώ, ενωνόμαστε την ίδια μέρα από νωρίς με τους Έλληνες στη Μητρόπολη. Είμαστε σε ετοιμότητα, μα τίποτα δε συμβαίνει, κι απογοητευμένοι για άλλη μια φορά αφήνουμε τη μέρα να περάσει. Είμαστε συνολικά πλέον 12 άτομα. Το σχολείο έχει κλειδώσει. Οι βομβαρδισμοί έχουν αραιώσει, αλλά δε σταματάνε. Άνθρωποι δικοί μας είναι σε επικοινωνία, όσο το δίκτυο μας το επιτρέπει. Ο Έλληνας Πρέσβης της Αιγύπτου δε σταματά να μας δίνει κουράγιο και να κάνει τις κινήσεις του. Ο Έλληνας Πρόξενος επίσης.
Με ανοιχτή την εξώπορτα να μπαίνει λίγος αέρας και τον Μητροπολίτη να κάθεται μπροστά, κάποια στιγμή αφού έχει βραδιάσει αρχίζει να φωνάζει να κλείσουμε τα φώτα και να κάνουμε ησυχία. Αλαφιασμένος κλείνει την εξώπορτα. Μας ενημερώνει πως ένας sniper μόλις διέσχισε την αυλή, μερικά βήματα μπροστά του. Δεν μας έδωσε σημασία, αλλά συνέχισε προς τη μεριά του σχολείου κάνοντας σινιάλο με τον ήχο της κουκουβάγιας. Μετά από λίγο ηρεμήσαμε. Ο τόπος έβραζε. Νομίζαμε ότι θα πάθουμε ανακοπή απο τη ζέστη. Εκείνη τη μέρα δεν είχα καταφέρει να φάω. Ήμουν αποκαμωμένη, ίδρωνα, και προσπαθούσα να κοιμηθώ στο στρώμα μου στο πάτωμα, όσο γίνεται με λιγότερα ρούχα. Βράδιαζε η δέκατη μέρα, 24 Απρίλη 2023. Είχα αποφασίσει πως την επόμενη μέρα θα σηκωνόμουν πρωί και θα άφηνα τη Μητρόπολη πίσω μου με άγνωστο προορισμό. Είχα καταλάβει πως βοήθεια δε θα ερχόταν, κι έπρεπε εμείς να προσπαθήσουμε να φύγουμε απο εκεί. Στο ίδιο σκεπτικό ήταν και η οικογένεια. Όλη τη νύχτα, η μητέρα από την οικογένεια ήταν σε διαρκή επικοινωνία, κοιμήθηκε ελάχιστα έως καθόλου, για να μπορέσει να εξασφαλίσει ένα μέσο διαφυγής, προκειμένου να αποφύγουμε το περπάτημα στο άγνωστο. Δε συμφωνούσαν όλοι, μα εμείς θα κάναμε το βήμα.
Χαράματα την επόμενη μέρα ξυπνάμε τους υπόλοιπους και τους βιάζουμε να ετοιμαστούν, καθώς έχουμε νέα για μεταφορά μας σε δέκα λεπτά. Όλοι είναι έτοιμοι. Τα δέκα λεπτά περνάνε. Είμαστε σε αγωνιώδη αναμονή. Η ώρα περνά, ο ήλιος ανεβαίνει. Οι ελπίδες μου αρχίζουν να εξανεμίζονται για άλλη μια φορά. Ο φύλακας της Μητρόπολης δεν είναι μαζί μας, αλλά λουφάζει στο σχολείο. Τον ψάχνουμε, του ζητάμε να μας συνοδεύσει μέχρι το σταθμό που έχουμε ακούσει ότι περνάνε λεωφορεία. Αρνείται. Μετά από λίγο έχουμε νέα, ότι ένα βανάκι έρχεται να μας πάρει. Περιμένουμε με νέα ελπίδα. Η ώρα περνά. Ο φύλακας άφαντος, κάποιος τον βρίσκει. Έρχεται και μας παραπληροφορεί ότι το βανάκι θα έρθει σε 3 ώρες, κι αυτός θέλει να φύγει. Εν τέλει ανακαλύπτουμε ότι αυτό δεν ισχύει και το βανάκι είναι καθοδόν. Ζητάω επίμονα από κάποιον από τους άντρες να συνεννοηθεί με τον φύλακα να αφήσει ξεκλείδωτη την πόρτα για να διαφύγουμε. Κανείς δεν κάνει κίνηση, ο ένας επαναπαύεται στον άλλον. Εν τέλει ο φύλακας συνεννοείται με μια Ελληνίδα -Σουδανή, η οποία μας αναφέρει πως φεύγοντας θα τραβήξουμε την πόρτα πίσω μας. Ο φύλακας αναχωρεί χωρίς να το έχουμε καταλάβει. Το κινητό μου αποκτά σύντομα πρόσβαση στο δίκτυο και γίνεται αμέσως επικοινωνία από τον Πρέσβη στο Κάιρο, ο οποίος μας φέρνει σε επικοινωνία με δυο ακόμα ανθρώπους – κλειδιά. Το κινητό μου γίνεται πολύτιμο μέσο επικοινωνίας. Δηλώνω στις δύο νέες επαφές την ακριβή μας τοποθεσία, και υπόσχομαι πως μόλις το βανάκι φτάσει, θα ενημερώσω για να αποσπαστεί μια μικρή ομάδα στρατιωτών στο πλευρό μας, όπου θα μας συνοδεύσει με ασφάλεια μέχρι ενός σημείου. Σε ένα άλλο κινητό έρχεται η πληροφορία ότι το βανακι είναι απέξω. Αρπάζουμε τα σακίδια, κι ο ένας πίσω από τον άλλο τρέχουμε στην πόρτα. Προσπαθώ παράλληλα απεγνωσμένα να στείλω μήνυμα στη μονάδα που είναι να μας συνοδεύσει, αλλά το δίκτυο πέφτει ξανά. Φτάνουμε στην πόρτα. Είναι κλειδωμένη! Τη χτυπάμε και φωνάζουμε πως είμαστε κλειδωμένοι. Μάταια κίνηση. Κάπου μεταξύ του φύλακα και της Ελληνίδας – Σουδανής είχε γίνει παράφραση, η οποία όριζε τώρα τη μοίρα μας.
Κάνουμε μεταβολή και πάμε περιμετρικά της Μητρόπολης, αποφεύγοντας άσκαστα βλήματα. Φτάνουμε σε μια άλλη πόρτα που είχαμε τσεκάρει νωρίτερα και ήταν ξεκλείδωτη. Βγαίνουμε ένας – ένας τρέχοντας, με κίνδυνο να χτυπηθούμε και μπήκαμε στο βανάκι. Εγώ μπροστά με οδηγό και συνοδηγό, να φαινόμαστε. Δε σταματάω να τσεκάρω το κινητό μου για επαναφορά του δικτύου, ώστε να ενημερώσω τη μονάδα. Κι αφού είμαστε όλοι μέσα… η μηχανή σβήνει! Οι τρεις μας, κατεβαίνουμε και σηκώνουμε τα μπροστινά καθίσματα καθώς η μηχανή βρίσκεται από κάτω. Πρώτη προσπάθεια, δεύτερη, τρίτη. Βλέπω τα μάτια του οδηγού. Διαβάζω τον τρόμο. Ξαναπροσπαθεί. Μια φορά, δυο φορές και επιτέλους παίρνει μπρος! Ανεβαίνουμε σαν αίλουροι, και φεύγουμε σπινιάροντας με ανοιχτά παράθυρα. Περνάμε από πολλά μπλόκα! Χαιρετάνε και προχωράνε. Εάν μας σταματήσουν, λένε ότι είμαστε Έλληνες και μας αφήνουν να περάσουμε. Κάποια στιγμή κάποιος πυροβολισμός ακούγεται εναντίον μας, αλλά συνεχίζουμε, σε στενά δρομάκια, λεωφόρους, γέφυρες. Το αίμα έχει στερέψει από πάνω μου. Έχουμε τα κινητά κρυμμένα, αλλά κάποια στιγμή δέχομαι μια κλήση ανακαλύπτοντας πως το δίκτυο έχει επανέλθει. Είναι ο άνθρωπος, που περίμενε να τον καλέσουμε, για να στείλει τη μονάδα να μας συνοδεύσει. Του λέω πως είχαμε φύγει ρισκάροντας, καθώς δεν καταφέραμε να έρθουμε σε επικοινωνία την ώρα της απόδρασης. Μας έδωσε μερικές συμβουλές και κλείσαμε. Αργότερα επικοινωνήσαμε ξανά, όταν είμασταν πλέον ασφαλείς και ενημερώθηκε πως είχαμε περάσει όλα τα μπλόκα με επιτυχία.
Εμείς συνεχίζαμε διασχίζοντας γειτονιές, χωματόδρομους, λεωφόρους. Το βανάκι μαρσάριζε και πέταγε. Νιώθαμε πως πηγαίναμε στις δυο ρόδες όταν έστριβε. Δεν μπορώ να ανακαλέσω πόση ώρα αργότερα στρίψαμε σ’ ένα σοκάκι και βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια ομάδα ενόπλων αντρών, που μπλοκάριζαν τον δρόμο. Κράτησα την ανάσα μου. Μετά σήκωσαν τα όπλα στον αέρα κι άρχισαν να πανηγυρίζουν καλωσορίζοντάς μας. Είχαμε φτάσει στο σπίτι – βάση του Seikh Al-Amin, τον άνθρωπο που είχε στείλει τους τρεις ανθρώπους του να μας παραλάβουν από το Campus.
Αφήσαμε το βανάκι και παίρνοντας τα σακίδιά μας μπήκαμε σε έναν χώρο υποδοχής. Μας καλωσόρισαν, μας φίλεψαν, μας ρώτησαν δυο πράγματα και τους ευχαριστήσαμε. Αργότερα, δυο παιδιά, που είχαμε μαζί, μας είπαν πως εγώ και η μαμά κλαίγαμε. Ήταν η ανακούφιση που νιώθαμε πως είχαμε πλέον φύγει από το Campus, μετά από 10 μέρες απομόνωσης. Νιώθαμε ασφαλείς. Βγαίνοντας ξανά έξω χωριστήκαμε σε δυο συμβατικά αυτοκίνητα. Σταματήσαμε σε άπειρα μπλόκα προς την αεροπορική βάση Wadi Seidna, 22 χλμ. βόρεια του Χαρτούμ, δείχνοντας τα διαβατήριά μας ξανά και ξανά, κάθε 100 μέτρα. Η ευγνωμοσύνη μας ήταν άπειρη, όταν φτάσαμε όλοι ασφαλείς και με όλα μας τα σακίδια άθικτα!
Κινηθήκαμε στη γερμανική βάση, όπου περάσαμε ελέγχους και τέλος κατευθυνθήκαμε σ’ ένα μεταγωγικό αεροσκάφος C-27. Δε γνωρίζαμε ούτε τον προορισμό ούτε πόση ώρα θα διαρκούσε η πτήση. Δεν καταφέραμε όλοι οι Έλληνες να μπούμε σε αυτό το αεροσκάφος. Πίσω έμειναν 2 πολυμελείς οικογένειες, δυο αδερφές και ο Μητροπολίτης Σάββας, που δε θέλησε να τους αφήσει, παρόλο που ο ίδιος μπορούσε να ταξιδέψει.
Ύστερα από 3 ώρες πτήσης, ο κυβερνήτης μας καλωσόρισε στο Αμμάν της Ιορδανίας, στο γερμανικό στρατόπεδο, στη μέση της ερήμου. Η οργάνωση των Γερμανών ήταν πολύ ακριβής. Μας παρέλαβαν με πούλμαν, όπου μας οδήγησαν στη βάση, κι εκεί περάσαμε ξανά απο ελέγχους, και δοκιμάσαμε μερικά snacks. Στη συνέχεια, ενωθήκαμε με άλλα δυο πούλμαν Ελλήνων, τρία στο σύνολο. Μας μετέφεραν σε ένα charter ειδικά ναυλωμένο για εμάς και σύντομα πετούσαμε για Βερολίνο Γερμανίας, όπου φτάσαμε γύρω στα μεσάνυχτα.
Στην έξοδο του αεροπλάνου μας περίμενε ένας Γερμανός που ξετύλιγε κουβερτάκια και μας κάλυπτε. Το κρύο ήταν τσουχτερό, και όλοι τα δεχτήκαμε ευχαρίστως, μιας που είμασταν καλοκαιρινά ντυμένοι. Μπήκαμε στην αίθουσα υποδοχής. Νέοι έλεγχοι. Βρήκαμε μπάνιο, snacks και ζεστό καφέ. Παραμείναμε για πολλή ώρα εκεί. Άνθρωποι από διαφορετικές πρεσβείες παραλάμβαναν τους δικούς τους. Σιγά σιγά η αίθουσα άδειαζε. Οι Έλληνες είμασταν ακόμα εκεί, καθώς 2-3 άτομα χρειάζονταν ανανέωση visa, που έπαιρνε χρόνο. Ο Έλληνας Πρέσβης με την ομάδα του μας είχαν καλωσορίσει. Είχαν εκπλαγεί, καθώς περίμεναν 5 άτομα, κι είχαμε φτάσει 17! Σύντομα αναχωρήσαμε όσοι είμασταν έτοιμοι για αναχώρηση, και μας συνόδευσαν στα δωμάτιά μας, σ’ ένα ξενοδοχείο κάπου στο κέντρο, όπου παραμείναμε για 2 μέρες, μέχρι να βρούμε διαθέσιμη πτήση για Ελλάδα. Και πάλι δε μπορούσαμε να βρούμε θέσεις για όλους στην επιστροφή, επομένως χωριστήκαμε σε groups. Ήμουν στην πρώτη ομάδα 4 ατόμων, που αναχώρησε με πτήση της γραμμής για Ελλάδα στις 27 Απριλίου 2023. Σύντομα, μέσα στη μέρα ακολούθησαν και οι υπόλοιποι σε διαφορετική πτήση. Οι Έλληνες που δεν είχαν χωρέσει να ταξιδέψουν μαζί μας στην αεροπορική βάση στο Σουδάν, μάθαμε ότι κατέληξαν την ίδια μέρα με εμάς στην Ιορδανία, διανυκτέρευσαν στη γερμανική βάση, και την επόμενη μέρα ταξίδεψαν στη Φρανκφούρτη Γερμανίας. Έφτασαν Ελλάδα, μια – δυο μέρες αργότερα απο εμάς.
Μάθαμε ότι απεγκλωβίστηκαν κι άλλοι Έλληνες με τη βοήθεια του Seikh Al-Amin, του δικού μας σωτήρα. Μάθαμε επίσης, πως υπήρχαν κι άλλοι Έλληνες εγκλωβισμένοι στο κέντρο του Χαρτούμ. Παρόλο, που φτάσαμε ασφαλείς κι ενωθήκαμε με τις οικογένειές μας, η σκέψη μου είναι μαζί τους, κι εύχομαι να τα καταφέρουν.
Όλοι οι εκπαιδευτικοί, που είχαμε εγκλωβιστεί στο σχολείο, έχουμε πλέον φτάσει ασφαλείς στις χώρες μας. Σήμερα, 1η Μαΐου, αναφέρθηκε και η τελευταία οικογένεια. Η ευγνωμοσύνη μου είναι απεριόριστη για τον Πρόξενο κ. Παγουλάτο, που ήταν σε διαρκή επικοινωνία με εγκλωβισμένους και συγγενείς.
Τον R. που ανέλαβε καθήκοντα καταγραφής για το evacuation list, και τον ζαλίσαμε, παρόλο που είχε την έγνοια της οικογένειάς του παράλληλα.
Τον Dr. Rida, με τη συνεχή, ανιδιοτελή του υποστήριξη.
Τον Sheikh Al- Amin, που με το κύρος του και την ευγένειά του, έστειλε ομάδα αυτοκτονίας να μας σώσουν. Αξιοθαύμαστο που ένας μουσουλμάνος έσωσε Χριστιανούς.
Τον Πρέσβη και την ομάδα του στο Βερολίνο, που έτρεξαν μέρα – νύχτα για εμάς.
Τον Πρέσβη της Ελλάδος στο Κάιρο κ. Νικόλαο Παπαγεωργίου, που ήταν σε συνεχή επικοινωνία μαζί μας, θυμίζοντας μας πως δεν είμαστε μόνοι μας, φωτίζοντας τις πιο ζοφερές στιγμές μας με ελπίδα. Δεν έφυγε λεπτό από δίπλα μας.
Είμαστε ευγνώμονες για τον ελληνικό κρατικό μηχανισμό που κινήθηκε αθόρυβα, και περιέθαλψε όσους Έλληνες έφτασαν στην Ελλάδα, χωρίς μέρος να μείνουν.
Είμαστε ευγνώμονες σε όλους όσοι κινήθηκαν επίσης με σκοπό να μας βοηθήσουν από ιδιώτες μέχρι τον στρατό.
Ο Θεός να σας έχει όλους καλά!
Χαρούλα Ντούφα
Head Music Teacher
Confluence International School of Khartoum, Sudan
1η Μαΐου 2023, Αθήνα
