Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη
Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος
Η τέχνη, τα μηνύματα της και ο ρόλος της γενικώς στην ζωή. Αυτό είναι
το θέμα τούτου του κειμένου καθώς και η ανάγκη της αναπροσαρμογής των
πολιτισμικών μηνυμάτων τα οποία εκπέμπονται απο τους καλλιτέχνες προς
το κοινό.
Είναι μια αλήθεια και μια πικρή διαπίστωση συνάμα, πως η σημερινή
μορφή της τέχνης είτε αναφερόμαστε στο θέατρο, τον κινηματογράφο, τη
συγγραφή, τη λογοτεχνία ή την ζωγραφική και την μουσική, περνά μια
βαθιά κρίση, όπως μια βαθιά κρίση διέρχεται και ολάκερος ο λεγόμενος
δυτικός κόσμος. Μια κρίση ταυτότητος, μια κρίση αξιών, μια κρίση
πολιτισμικής αποψίλωσης αναφορικά με την ουσία των μηνυμάτων της και
εκτροχιασμού απο τον βασικό ρόλο όπου θε έπρεπε να έχει η τέχνη στην
ζωή ημών των δυτικανθρώπων του υποτιθέμενου πολιτισμένου κόσμου.
Τούτος ο εκτροχιασμός οφείλεται κατά κύριο λόγο αφενός στην απαξίωση
των δεδομένων του λεγόμενου παλαιού κόσμου και αφετέρου απο μια
διάθεση παντελούς και πλήρους αμφισβήτησης των ενοιών και των
κοινωνικών σχημάτων όπου έδρασαν πολιτισμικά επί αιώνες αν οχι επί
χιλιετίες.
Μια επανάσταση με λίγα λόγια αέναος και πολλές φορές δυστυχώς δίχως
αιτία εκ του αποτελέσματος κρίνοντας. Είναι βάσιμη όμως τούτη η
συνεχής αμφισβήτηση των παραδοσιοκρατικών αξιών και εν τέλλει που
οδηγεί τόσο τον πομπό όπου είναι ο καλλιτέχνης όσο και τον δέκτη
όπου είναι ο κάθε λογής επηρεαζόμενος απο την τέχνη οιασδήποτε μορφής;
Κάποιοι και δυστυχώς οι περισσότεροι στην τέχνη, θεωρούν το παλιό ως
“λιμνάζον ύδωρ” και τον κάθε νεωτερισμό ως καλής μορφής αλλαγή. Κατά
την προσωπική μου άποψη, τούτο δεν είναι σχεδόν ποτέ ορθό. Ναι φυσικά
ο κόσμος κινείται μέσα απο την αμφισβήτηση του κατεστημένου των
νοοτροπιών, αλλά τούτο δεν σημαίνει πάντα πως βρίσκει κανείς το νέο
του λιμάνι φεύγοντας απο το παλιό. Συνήθως πνίγεται στο ανοιχτό
πέλαγος της θαλασσοταραχής μιάς επαναστατικής διάθεσης απλώς για την
επανάσταση.
Αν και βασικό, θεμελιώδες θα υποστήριζα καθήκον της τέχνης, είναι να
αμφισβητεί, να χλευάζει την καθεστηκυία τάξη κάθε εποχής, να
αναταράζει τα λιμνάζοντα ύδατα, όταν τούτη η στάση ξεπερνά το μέτρο,
τότε οχι μόνον δεν έχει νόημα η όλη κίνηση, αλλά μπορεί να καταστεί
και πολύ επικίνδυνη για το όλον μιάς κοινωνίας.
Παράδειγμα τραγικό, η δική μας νεοελληνική κοινωνία. Μιά κοινωνία
βασισμένη επί χιλιετίες σε ορισμένες συγκεκριμένες αξίες και σχήματα,
εκλήθη σε ελάχιστες δεκαετίες να μορφοποιηθεί σε κάτι άλλο, σε κάτι
ξένο προς την ίδια της την φύση ως αποδυκνείεται εκ του αποτελέσματος.
Θέλησε να μιμηθεί το οτιδήποτε την εμπόδιζε να θυμάται το ιστορικό της
διάβα, θέλησε να ταυτιστεί με σχήματα και εικόνες παντελώς ξενικά προς
την συλλογική της ψυχή και μνήμη.
Το αποτέλεσμα είναι προφανές σε όποιον θέλει να το δεί και να το
διαπιστώσει.
Μιά κοινωνία χαμένη Πολιτισμικά, μια κοινωνία πνιγόμενη
στο πέλαγος μιας αδικαιολόγητης αμφισβήτησης των πάντων και ένας
κόσμος και ένας λαός που δεν ξέρει ούτε που πατά, ούτε που βρίσκεται.
Και το χειρότερο έχει πλήρη άγνοια το που θέλει να πάει.
Εδώ θα παραθέσω προσωπικές μου απόψεις και σκέψεις πέραν των
προαναφερθέντων γενικόλογων διαπιστώσεων. Το βασικό μας πρόβλημα το
οποίο όλοι κρύβουν κάτω απο το χαλί, είναι η παντελής άγνοια της
Ελληνικής μας φυλετικής και εθνικής ταυτότητας. Κι όταν έχεις άγνοια,
μοιάζεις στον ναυαγό, τότε προσπαθείς να πιαστείς από το οτιδήποτε
προκειμένου να σωθείς.
Όταν αγνοείς το ιστορικό σου παρελθόν, τότε γίνεσαι πολύ εύκολα έρμαιο
όσων επιδιώκουν να σε χαλιναγωγήσουν, τότε
γίνεσαι ένα σκύβαλο στείρου μιμητισμού, τότε καταντάς ξενομανής δίχως
να μπορείς να ενστερνιστείς και να αφομιώσεις ουσιαστικά τα ξενικά
προς εσένα στοιχεία, να τα κάμεις δικά σου και να προχωρήσεις στο
μέλλον βασιζόμενος στο παρόν και κυρίως το παρελθόν.
Πιστεύω πως χρειαζόμαστε ένα νέο ΕΘΝΙΚΟΝ ΘΕΑΤΡΟΝ υπό την έννοια μιάς
παντελούς αναπροσαρμογής σε όλες τις τέχνες. Την δημιουργία ενός νέου
κύκλου καλλιτεχνών όπου θα ασχολούνται αποκλειστικώς με έργα Ελλήνων
παλιών και νέων είτε αυτοί είναι συγγραφείς, είτε ηθοποιοί, είτε
μουσικοί, είτε εικαστικοί.
Με θέματα ελληνοκεντρικά, τα οποία θα απηχούν την ελληνική συλλογική
ψυχή. Με αγάπη για τα ιερά μας χώματα που έδωσαν κάποτε το καθάριο
ύδωρ τους και στην Ευρώπη ώστε να πιεί, να εμπνευστεί και να υπάρξει
τους περασμένους αιώνες..
Τα έργα μας της καλλιτεχνίας να πετάξουν απο επάνω τους τις
αναφομοίωτες ξενικές επιρροές και τους χαρακτήρες που δεν έχουν τίποτε
να πουν σε εμάς. Να μην μιλήσουμε όμως εδώ για έναν στείρο εθνικισμό
στην τέχνη, αλλά για ένα νέο πλάσιμο πανανθρώπινων αξιών όπου θα
συγκεραστούν και θα μιλήσουν σε όλο τον κόσμο.
Θα δράσουν ως φωτοδότρα δύναμη για ντόπιους και ξένους καλλιτέχνες που
θα πάνε ακόμη παρακάτω την τέχνη, θέτοντας όμως τις προβληματικές τους
στις ορθές ράγες, τις ατραπούς που οδηγούν τον άνθρωπο προς το ανώτερο
εγώ.
Μόνον τότε θα ωφεληθεί και ο τόπος αλλά και ολάκερος ο πολιτισμένος
κόσμος. Η Ελλάδα χρειάζεται μιά αναγέννηση κατά τα πρότυπα του
Φοίνικος και του “εκ της κόνεος μου αναγεννώμαι”. Η Ευρώπη χρειάζεται
και κείνη μιά νέα αναγέννηση. Εφόσον όμως πρωτίστως η Ελλάδα καθαρίσει
τα νερά της πολιτισμικής πηγής της και τα αποδώσει προς την Ευρώπη
αναβαπτίζοντας την εκ νέου. Και τα αποδώσει προς τον κόσμο και τον
πλανήτη μας ολάκερο. Αυτή ήταν η διαδρομή μας πάντοτε, αυτός ο ρόλος
μας στην πανανθρώπινη ιστορία, ο ρόλος του Προμηθέως.
Εμπρός προς την Ελληνικήν Αναγέννησιν !
Πάνος Χατζηγεωργιάδης
Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης
Member of Performing Rights Society/London/UK.
