Γράφει ο Γιάννης Γκλάβατος
Έκαναν τον περίπατό τους, όπως ο Αίσωπος αναφέρει. Ποιοι; Μα… το περιστέρι και το κοράκι. Είχαν λοιπόν την συζήτησή τους και ξαφνικά βλέπουν να περνά ένα παγώνι, με αφάνταστα ωραία φτερά.
-Τι άσχημα πόδια αλλά και πόσο απαίσια φωνή έχει αυτό το πτηνό, σχολίασε το κοράκι.
– Πως δεν αντιλαμβάνεσαι την πανέμορφη ουρά με τα υπέροχα χρώματα που είναι ωραιότερα από τα άστρα του ουρανού; απάντησε το περιστέρι.
Το κοράκι δεν μίλησε νοιώθοντας ντροπή, γιατί κατάλαβε πως η ζήλεια το είχε αναγκάσει να εκφέρει αυτά τα λόγια.
Ο φθόνος η ζήλεια, φθείρουν και διαφθείρουν την καρδιά, απομακρύνουν την ευτυχία, χαμηλώνουν και εξουθενώνουν την ψυχή. Στρέφουν την ματιά προς το χώμα, την αποσπούν από την όραση του ουρανού. Αν κάποιος προσδοκά την οδό που οδηγεί στην ευτυχία, στην ολοκλήρωση αν θέλετε, μάλλον πρέπει να άγεται προς την ανίχνευση του όμορφου και το ωραίου στο κάθε τι, γιατί υπάρχει η ομορφιά διάσπαρτη παντού. Και αυτή η ρήση, ότι δηλαδή υπάρχει το ωραίο παντού, δεν είναι μια λογοτεχνική προσέγγιση της πραγματικότητας, αλλά μια καθαρή, όσο και «πρακτική» αλήθεια, που έχει επισημανθεί και διατυπωθεί σχεδόν ταυτόχρονα με την γέννηση του έναρθρου λόγου. Απλά το θέμα δεν είναι η φιλολογική και γραμματική προσέγγισή της, αλλά η καθημερινή βίωσή της. Η αποκάλυψή της απλής αυτής αλήθειας, στα της ψυχής μύχια και όχι η «ξερή» διανοητική αποδοχής της, προς επίδειξη γνώσεως και σοφίας. Η Αγγλοσαξονική σκέψη το ερμήνευσε μέσω μιας παροιμίας περίπου έτσι: «Οι γνώσεις είναι περήφανες, αλλά η σοφία είναι σεμνή και μετριόφρων». Το κλασσικό όμως ελληνικό πνεύμα διαμέσου του Σωκράτη, κυριαρχεί με την απλότητα, σαφήνεια και λακωνικότητά του: «Σοφία είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας, ενώ άγνοια να νικηθούμε από αυτόν».
Μάλλον πραγματικότητα επί της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας είναι, πως κάθε πρόσωπο πιστεύει -ως ένα βαθμό- πως σχεδόν πάντοτε έχει απόλυτο δίκαιο, σε ότι κάνει, λέγει ή πράττει, ενώ γενικά θεωρεί πως είναι ακέραιο στις σχέσεις του με τους άλλους. Όταν όμως αυτή διερμήνευση του αρχίσει άκριτα και ιδιοτελώς να παγιώνεται, προχωρώντας στην ζωή τείνει να γίνει ένα πρόσωπο απεχθές. Και ο απεχθής δεν είναι ποτέ ευτυχής…
Θέλουμε να πούμε με άλλα λόγια πως η θεωρητική σύλληψη της αλήθειας είναι μεν ίσως το πρώτο βήμα, αλλά ποτέ κανένα ταξίδι δεν πραγματοποιήθηκε με ένα και μοναδικό βήμα. Το της ζωής ταξίδι απαιτεί πορεία..
Ο βίος είναι πράξη και πρακτική, όπως και η σοφία.
Ο φερόμενος ως ο μέγας πολέμιος της ολοκλήρωσης που οδηγεί στην ευτυχία είναι ένας: Ο φόβος. Και όσοι καταλαβαίνουν αυτή την δύναμη που ασκεί ο φόβος στις ανθρώπινες ψυχές, συνήθως, προσπαθούν μέσω της καλλιέργειάς του να καθυποτάξουν πρόσωπα, κοινωνίες, έθνη ολόκληρα και να στρέψουν ανθρώπους σε αντιδικίες εξυπηρετώντας δικά τους ευτελή συμφέροντα.
Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο καθένας έχει τους φόβους του. Πχ φόβος για την υγεία, την ζωή, την περιουσία, την σταδιοδρομία, τον γάμο, την πολιτική, τα γηρατειά, τον κακό καιρό… και ο κατάλογος δεν σταματά.
Να σχολιάσουμε τα της παρούσας κατάστασης με την κρίση που ταλανίζει την χώρα; Που παράγουμε και εμείς οι πολίτες(πέρα από τους «βιομηχανικούς» παραγωγούς, τους πολιτικούς) φόβο και τον αναμεταδίδουμε ό ένας στον άλλον, ευτελίζοντας τις ζωές μας ενώ ουσιαστικά γινόμαστε μοιρολάτρες και παθητικοί θεατές, άβουλοι και «ξερόλες»; Κάποια άλλη φορά ίσως… σε ένα άλλο κείμενο.
Η πραγματικότητα είναι πως ένα μεγάλο κομμάτι(ίσως και το μεγαλύτερο) από τους ανθρώπινους φόβους είναι ανυπόστατο, χωρίς υπόσταση δηλαδή, ψεύτικο, κίβδηλο.
Στις περιπτώσεις δε που υπάρχει πραγματικός κίνδυνος, η παρουσία του φόβου, μάλλον δεν προσφέρει ισχυρά όπλα. Αντίθετα η ψυχραιμία, η σωστή αποτίμηση και η λήψη μέτρων συνήθως αποφέρει αποτελέσματα. Η πράξη, η κίνηση, η δράση και όχι η στατικότατα
Ο φόβος… φοβάται έστω και την πιο μικρή πράξη θάρρους. Αυτό είναι το αντίδοτο και το κύριο χαρακτηριστικό της κατάλυσης του κράτους του φόβου, ο οποίος δεν είναι και τόσο κραταιός αντίπαλος, απλά έτσι παρουσιάζεται.
Βλέποντας ο καθένας από απόσταση το παρελθόν του αντιλαμβάνεται πως πάμπολλες φορές φοβήθηκε χωρίς να επαληθευτούν τα υποτιθέμενα τότε επικείμενα κακά. Το πρόσωπο που κυριαρχείται από συνεχή και αδιάλειπτο φόβο πεθαίνει κάθε μέρα τελώντας εν ακινησία. Σοβαρό πρόσκομμα προς την ανίχνευση του μονοπατιού της ευτυχίας ο φόβος λοιπόν.
Η ανησυχία -συνοδοιπόρος του φόβου- για το πως εξελίχθηκαν, εξελίσσονται, ή θα εξελιχθούν τα γεγονότα είναι μια άλλη αιτία που αποσπά την ηρεμία και κατά περίπτωση την ευτυχία από την ζωή. Και ιδιαίτερα όταν εστιάζεται στην πίστη της αρνητικής εξέλιξης. Η ανησυχία η διαρκής, πολλές φορές παράγει αδιάπαυστη στενοχώρια και όταν η στενοχώρια καταστεί μόνιμη μάλλον μιλούμε για κατάθλιψη. Μια κατάσταση δυσάρεστη η οποία όταν εμφανιστεί απαιτεί την αρωγή ειδικού για την ίασή της.
Εκτιμώντας όμως τα πράγματα από μια άλλη θέση, θα λέγαμε πως σίγουρο είναι πως ό άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγχει απόλυτα το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα, δεδομένου του γεγονότος ότι δεν είναι Θεός. Παρά την διαπιστωμένη αυτή αλήθεια όμως, πολλές φορές δυστυχεί, γιατί δεν μπορεί να πράξει το ανεκπλήρωτο, που τόσο επιθυμεί. Και αυτή η επιθυμία, ή οι επιθυμίες αν θέλετε, ίσως δεν εδράζονται πάντοτε απόλυτα στην λογική ή στο αγαθό. Έχουν να κάνουν οι επιθυμίες με την ανατροφή, με την εκπαίδευση, με την ουσιαστική παιδεία, με την καλοσύνη, με το περιβάλλον, με τον τρόπο που ερμηνεύεται η προσωπική ζωή, αλλά και η ζωή των συν – ανθρώπων.
Στρεφόμενος κάποιος προς τα χρόνια που παρήλθαν, διαπιστώνει πως αφορμές για στενό-χωρες σκέψεις υπάρχουν από την παιδική ακόμη ηλικία: Η μη αγορά ενός παιγνιδιού, ο φόβος απώλειας ενός βαθμού στο σχολείο, η απαγόρευση εξόδου κάποια φορά για ψυχαγωγία, αργότερα ένας έρωτας που δεν ευοδώθηκε, η ανησυχία για μια αποτυχία, οι διαφωνίες σε κάποια θέματα με τα παιδιά του και άλλα που είναι αδύνατον να αναφερθούν όλα. Με άλλα λόγια υπάρχει ένα πλήθος από αφορμές. Αυτό η προς τα πίσω αποτίμηση όμως συνήθως φέρνει και την βεβαιότητα στην ψυχή, πως για πολλά από αυτά που σφόδρα ανησύχησε, φοβήθηκε, αναστατώθηκε στο παρελθόν, σήμερα προκαλούν γέλιο. Έτσι δεν είναι;
Γεγονός πάντως είναι πως αφορμές προς στεναχώρια, λύπη, υπάρχουν κάθε μέρα σε όλους και σχεδόν σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Αυτό που ενδιαφέρει είναι ο τρόπος που εκλαμβάνονται και το πως διεκπεραιώνονται. Ερευνώντας με καθαρή ματιά το πριν, θα λέγαμε πως μετά από μια- όχι και τόσο δύσκολη- στατική αυτών των αφορμών (έστω και των γεγονότων αν θέλετε) προς ανησυχία της σκέψης, το πόρισμα το οποίο συνάγεται, μάλλον ορίζει πως κάθε στενοχώρια είναι συνήθως μια κρίση προσωρινή η οποία έρχεται και φεύγει από την ζωή μας. Και σε αυτό συμφωνεί πέραν της στατιστικής, η φιλοσοφία, η ψυχολογία αλλά και έτερες των επιστημών του ανθρώπου.
Το κυριότερο βέβαια είναι να συμφωνεί η καρδιά και τότε, όταν αποκτηθεί έξη, συνήθεια σε αυτό τον τρόπο προσέγγισης των δυσάρεστων της ζωής, η πορεία της γίνεται πιο δελεαστική, ευάρεστη και γοητευτική.
Πιο ουσιαστική και προσανατολισμένη στον σκοπό της.
Και η ευτυχία, από πολλούς δεν θεωρείται ως κάτι το συνεχές: στιγμές που είμαστε ευχαριστημένοι ψυχικά και πνευματικά, είναι κομμάτια ευτυχίας! Πρέπει και μπορούμε αυτές τις στιγμές να τις μεγαλώνουμε σε εύρος και ποσότητα.
Η αποφυγή της γκρίνιας της, του άλγους, της πίκρας, πολλές φορές είναι θέση, στάση και τακτική.
Άλλωστε το περιστέρι είναι πιο γοητευτικό από το κοράκι…
